Ο Τραβωδάνον

'Σ σην πόρταν σ' έρθεν άρχοντας κ' εφτά προξενητάδες

και προξενούν να παίρ'νε  σε νύφε 'ς σ' αρχοντοπούλιν

'ς σ’ αρχοντοπαίδ’ το μαναχόν, τ' αρχovτoγενημέvov. 

Παρακαλεί ο άρχοντας, λέν’ οι προξενητάδες:

«Το κάστρεν ατ’ ψηλόκαστρεν και μαρμαροχτισμένον, 

τον ουρανόν κρατεί συνόρ’ κι αντισυνόρ' τα λίβα,

'ς σον φέγγον έν’ απ’ αντικρύ κι αντιφεγγίζ’ 'ς σο φως-ν ατ’.

Ολόερα 'ς σον κάστρεν ατ’ ομάλ’ και περιβόλιν,

εκεί δεντρόπα ακλάδευτα κι αμάραντα τσιτσέκια 

και μαναχόν κοκκύμελον ’ς σην πόρταν φυτεμένον

 εκεί νερά τρεχούμενα ποτίζ’νε και δαβαίν'νε 

κ’ έναν, το παρχαρόνερον, ’ς σην πόρταν έχ’ κρενόπον 

κ’ εκεί πουλόπα κελαϊδούν κ’ εκεί πουλιά κονεύ’νε 

κ’ εκεί αϊτέντς ασάλευτος μαρμαροστέκ’ ’ς σην πόρταν.

Το κάστρον το ψηλόκαστρεν, το μαρμαροχτισμένον, 

έχ’ ασημοπαράθυρα κ’ έναν μαλαματένεν 

κ’ έναν μικρόν μικρίτσικον φεγγίτεν μαεμένον.

Ασ’ σο χρυσοπαράθυρον ελέπ’ τ’ αρχοντοπούλιν.

 Παρεκκλησόπον μάρμαρον, π' έχ’ χρυσόν άε-βήμαν.

Εκεί ποπάς ’κι λειτουργά, δάκος ’κ’ εβγαίν’ με τ’ άγια

 εκεί ο ά-Ευγένιον εμπαίν’ 'ς σην λειτουργίαν 

κι οι δώδεκα οι απόστολοι ψαλτάδες παραστέκ’νε.

Κι ασ’ σο μικρόν μικρίτσικον φεγγίτεν μαεμένον

 ελέπ’ λιβάδα πράσινα, στράτας και πολιτείας' 

κ’ ελέπ’ θάλασσαν γαλενόν κ’ ελέπ’ θαλασσοάκρα

κ’ ελέπ’ γιαλάκρα έμορφα, χαμελοντρωμένα·

κι απέσ’ ’ς σην μέσ’ ’ς σο πέλαος καράβ’ αρματωμένον.»

'Σ σην πόρτα σ’, ’ς σο ψαλάφεμαν, κόρ’ έρθεν παλληκάριν,

 αμόν αϊτέντς περήφανος 'ς σ’ άλογον καθισμένος 

κι αμόν Αέρτς παντέμορφος και ηλεφωταγμένος.

’Σ σην αύλια σ’ δέν’ τον μαύρον ατ’, τον λιβωτόν τον μαύρον,

και καλοδέν’ χρυσόπλεχτον χρυσόν ζωνάρ’ ’ς σα μέσα ’τ’, 

γιοσμάδ’κα στέκ’, ισάεται, γιοσμάδ’κα απορθούται

 και με την ’περ’φανίαν ατ’ στέκ’, κοντοστέκ’ και λέει σε: 

«Εμέν’ κόρ’ δωδεκάχρονον ερμάτωσεν η μάννα μ’,

 εδώκε με λαφρόν σπαθίν, άψιμον και φωτίαν,

 τόξα και τοξοσάιτα και αργυρόν κοντάριν 

κι όνταν επαρεξέγκε με, αϊτέν καμαρωμένον,

 χίλια ευχάντας είπε με ’ς σα χίλια τραβωδίας.

Εγώ, μικρόν αετοπούλ’, ραχόπα επιδέβα,

'ς σα επουράνια ’πέταξα μεσουρανού εστάθα, 

ψηλά 'ς ση Γαβρά το ραχίν εκάτσα κ’ ενεπάγα.

Εγώ, λαφρόν λαφόπουλον, ελαφροποδαράτον

ς' σ' ορμάνα ,'ς σ'ορμανοράχα ,'ς σ'ορμία εταράγα

και 'ς σα τρεχούμενα νερά εκλίστα κα και έπα 

και το γλυκύν την καλατσήν πάντα χαράν και γέλος.

Τα χαβεσλούκια μ’ ’ίντανε ’ς σην κάρδα μ’ τσιτσεκόπα

 και τα μουράτα μ' ’ίντανε δεντρόπα φυλλωμένα 

και το γλυκύν η καλατσή μ’ γαϊτάν’ και τραβωδία' 

κι όθεν δαβαίνω τραβωδώ κι όθεν πατώ συρίζω

 και αν στέκω κι αναπαίουμαι χαράν και κέϊφ’ ευτάω

 κι άλλ’ μαϊσσωμένον λέγ’νε με κι άλλ’ ορωματαγμένον

 κι άλλ’ δαιμονέαν, σεβταλήν, τσεχέλ’ κ’ εξωπαρμένον. 

Εγώ τσεχέλτς και σεβταλής κ’ εξωπαρμένος ’κ’ είμαι,

’κ’ εδαιμονάστα από βραδής, ’μέραν ’κι ορωματάγα,

νια μάισσα ’μέν εγέννεσεν, νια 'μαϊσσογεννοπλάστα,

 νια νύχταν και ’ς σο φεγγοφώς μαϊσσάδες εφουκράστα 

και για σο μαϊσσοπέγαδον μαϊσσονερόπον έπα.

Εμέν’ ρομάνα εγέννεσεν ’ς σα υψηλά παρχάρα

 κ έν' το τραγώδι μ’ έμορφον, λαλόπον μαεμένον

 κ’ η κάρδα μ’ έν’ χαράς κλαδίν, το ψόπο μ’ χαρεμένον

 και η γαϊτά μ’ απ’ ουρανού θεού δοξολοΐαν.

Η μάννα μ’ αχπαράεται, θαμάσκεται ο κύρη μ’,

 χαίρουνταν τα ψηλά ραχά και τα παρχαροτόπα,

 τσιτσεκοπαρχαρόνερα γομούντανε τ’ αυλάκια,

 βούίζ’νε τ’ ορμανόραχα κι αντιλαλούν τ’ ορμία 

και τα χλωροδεντρόκλαδα σασεύ’νε κι απομέν’νε

 κι αντιβούν κι αντιλαλούν και χαμελοσυρίζ'νε

τ’ απόμακρα και τ’ έρημα ραχοπιδεβασέας

και λέν’ τα ραχοτσίτσεκα τραγώδ’ συνεπαρμένα:

«Ο κόσμον έν’ παντέμορφος, νασάν τον τραβωδάνον!» 

Κόρη, 'κι πεγιανεύκεσαι τ’ αρχοντογεννεμένον

 το παλληκάρ’ 'κι δέχκεσαι το χρυσαρματωμένον

 και δεχκοπεγιανεύκεσαι εμέν τον τραβωδάνον.

Τ’ αρχοντοπαίδ’ το μαναχόν και οι προξενητάδες

 εφτά φοράς μαυροφορούν και χύν’νε μαύρα δάκρα 

κ’ εφτά ποτάμα ’θόλωσαν κι όλα τα κρεπεγάδα.

Το παλληκάρ’ εστέναξεν, 'πικροκαρδοπονάεν

 κ’ εμαύριξεν ο ουρανόν κ’ ελίβωσεν ο ήλεν

 κ’ εφτά ραχία ’δείσωσαν κι όλα τα βοσκοτόπα.

Κ εγώ το παρχαρόπουλον, ο μικροτραβωδάνον,

 εχάρα και ας σην χαρά μ’ εφώταξεν ο ήλεν 

Κ’ εφώταξεν ο ουρανόν κι αμόν ντο στέκ’ ο κόσμον 

Κ' επέμ’ναν τα ψηλόραχα κι όλα τα βοσκοτόπα

 πάνταν τσαΐρα πράσινα, πάνταν τσιτσεκωμένα

 και τα ποτάμα τ’ έρημα κι όλα τα κρεπεγάδα 
πάνταν δακρόπα κατενά και καθαροχιονάτα!

Ηλίας Τσιρκινίδης