‘Υατερα από έρευνες 30 χρόνων, εντόπισε το δρόμο και τα σημεία απ' όπου πέρασαν οι Μύριοι, βαδίζοντας από τον Τίγρη ως τη Μαύρη Θάλασσα, η οποία περιγράφεται στο βιβλίο "Κύρου Ανάβασις" του Ξενοφώντος.
Μάλιστα ο Βρετανός ερευνητής υποστηρίζει ότι ανακάλυψε στα βουνά του Πόντου, ένα μεγάλο σωρό από ακατέργαστες πέτρες, τον οποίο σωρό ανήγειραν ο Ξενοφώντας με τους στρατιώτες του για να εορτάσουν το αίσιον τέλος της περιπέτειας τους.
Το σημείο που ανακάλυψε ο Βρετανός βρίσκεται σε απόσταση 30 μιλίων από την Τραπεζούντα και είναι ένα μικρό πλάτωμα σε ένα παρακλάδι ενός πανύψηλου βουνού, (ύψους 2.705 μέτρων) του Ντέβε Μπογιουνού απ όπου περνούσαν -μέχρι σχετικά πρόσφατα- καραβάνια που μετέφεραν προϊόντα μεταξύ Τραπεζούντας και Ερζερούμ.
Σήμερα στο σημείο αυτό, όπου η εμπροσθοφυλακή του Ξενοφώντα πρωτοαντίκρισε τη θάλασσα, βλέπει κανείς τον καπνό από το εργοστάσιο τσιμέντων της Τραπεζούντας και τις νύχτες τα φώτα του Μπότζεπε. Την ημέρα της ανάβασης ο βρετανός ερευνητής δεν μπόρεσε να δει τη θάλασσα, επειδή την έκρυβαν τα σύννεφα, που απλώνονταν κάτω από τα πόδια του.
Είδε όμως κάτι άλλο. Την κυκλική βάση ενός τεράστιου σωρού από πέτρες, διαμέτρου 12-13 μέτρων. Η έρευνα και μελέτη του Τίμοθι Μίτφορντ κράτησε 30 χρόνια, στη διάρκεια των οποίων αναγνώρισε ολόκληρη τη διαδρομή του αρχαίου ρωμαϊκού στρατιωτικού δρόμου από την Κομαγηνή και την κοιλάδα του Ευφράτη, μέχρι το στρατόπεδο των λεγεωναρίων, στα Σάταλα.
Φέτος, οι έρευνες συνεχίσθηκαν για να εντοπισθούν τα ίχνη του δρόμου στα βουνά του Πόντου προς το κάστρο της Τραπεζούντας, σε μια απόσταση -σε ευθεία γραμμή- 65 μιλίων, η οποία διπλασιάζεται όταν τη διανύσει κάποιος επί του εδάφους.
Με τη βοήθεια ενός άλλου ντόπιου οδηγού ο Βρετανός ερευνητής ανέβηκε το βουνό, που είναι γνωστό ως Ντεβεμπογιουνόϊ Τεπέ, στη βορειοδυτική Αρμενία, το οποίο ταύτισε με το βουνό που ανέβηκε ο Ξενοφών.
Συμμαθητής του Σωκράτη ο Ξενοφών, ο οποίος συνέγραψε και διέσωσε μεταξύ των άλλων την "Απολογία" και το "Συμπόσιο" του Σωκράτη, ηταν περίπου 20 ετών όταν βρέθηκε επικεφαλής μιας στρατιάς μισθοφόρων - 10.000 - εξ ου και η φράση "μυρίων"- Ελληνων που είχαν εκστρατεύσει στη Μικρά Ασία, για να βοηθήσουν τον Κύρο, ο οποίος από την έδρα του τις Σάρδεις, επιχείρησε να ρίξει από το θρόνο της Περσίας τον αδελφό του Αρταξέρξη.
Οι δυο στρατοί συγκρούσθηκαν στα Κούναξα. Ο Κύρος σκοτώθηκε, οπότε οι Ελληνες βρέθηκαν αποκομμένοι και χαμένοι σε εχθρικά εδάφη. Ετσι ξεκίνησε η περιπετειώδης και επικίνδυνη ανάβαση.
Οπως αναφέρεται στο βιβλίο του Ξενοφώντα, ο ηγεμών της πόλης Γυμνίας, πιθανόν της σημερινής πόλης Μπαϊμπούρτ, έδωσε τελικά στον Ξενοφώντα έναν οδηγό που υποσχόταν εντός πέντε ημερών να οδηγήσει το ελληνικό στράτευμα σε ένα μέρος από το οποίο θα μπορούσαν να δουν τη θάλασσα.
Αν αποτύγχανε, ήταν έτοιμος να πληρώσει με τη ζωή του.
Επειτα από πορεία πέντε ημερών έφθασαν στο πανύψηλο βουνό. Κοντά στην κορυφή από την εμπροσθοφυλακή, ακούστηκε μια μεγάλη κραυγή. Ο κυνηγημένος Ξενοφών και η οπισθοφυλακή φαντάσθηκαν ότι τους είχαν επιτεθει και από μπροστά.
Kαθώς οι κραυγές δυνάμωναν, οι στρατιώτες άρχισαν να ανεβαίνουν το βουνό τρέχοντας. Οσο περισσότεροι όμως ανέβαιναν τόσο δυνάμωναν οι φωνές.
Ετσι ο Ξενοφών, παίρνοντας μαζί του τον Λύκειο και το ιππικό, άρχιζε να καλπάζει προς την κορυφή. Πλησιάζοντας στο πιο ψηλό σημείο του βουνού, άκουσε από τους στρατιώτες του την περίφημη φράση "Θάλαττα, θάλαττα".
Φθάνοντας στο στενό πλάτωμα, όπου φαινόταν η Μαύρη Θάλασσα, οι στρατιώτες έπεσαν ο ένας στην αγκαλιά του άλλου, με δάκρυα στα μάτια. Τα είχαν καταφέρει. Τότε οι στρατιώτες έφτιαξαν το λιθοσωρό, ίχνη του οποίου ανακάλυψε σήμερα ο βρετανός ερευνητής, όπως έγραψε το περιοδικό "ΤΙΜΕ".
Πάνω σ αυτό το λιθοσωρό τοποθέτησαν ο Ξενοφώντας και οι στρατιώτες του διαφορες προσφορές, όπως δέρματα ζώων, τα μπαστούνια τους και κάποιες ασπίδες που είχαν αποσπάσει ως λάφυρα στη διάρκεια των περιπετειών τους. Και τότε άρχισε η περιφημη Κάθοδος των Μυρίων με κατεύθυνση προς την Τραπεζούντα.
Ετσι έχει η ιστορία με την κάθοδο των Μυρίων, την πορεία των οποίων ισχυρίζεται ότι ανακάλυψε ένας Βρετανός ερευνητής. Να δείτε που σε λίγο καιρό θα ακούσουμε ότι την παροιμιώδη έκφραση "θάλαττα-θάλαττα" την έχουν πει Τούρκοι.
Μακάρι να βγει ψεύτικη η προφητεία μας, αλλά οι γείτονες μας εδώ και καιρό προσπαθούν να πείσουν ότι ο Ομηρος, ο Θαλής , ο Δημόκριτος, ο Πυθαγόρας και τόσοι άλλοι ήσαν Τούρκοι.
Η εφημερίδα "ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ" έγραψε στις 8 Φεβρουαρίου 1996 ότι ο Τούρκος υπουργός Δικαιοσύνης Σεβκέτ Καζάν, μιλώντας σε μια εκδήλωση στο Ικόνιο, είπε ότι κακώς χρησιμοποιούνται ονόματα όπως Θεόφιλος, ΄Ασπενδος και ΄Εφεσος και προέτρεψε τους Τούρκους ακροατές του να αποφεύγουν στις επιγραφές των τουριστικών επιχειρήσεων τους τα ελληνικά ονόματα.
Προ ημερών διάβασα με έκπληξη ότι ο ιστορικός Χασίμ Αλμπαϊράκ μέχρι και τον μύθο του Φρίξου και της Ελλης παρουσίασε ως δημιούργημα των προγόνων του, επικαλούμενος ότι "τόσο παχιά κριάρια μόνο οι Τούρκοι είχαν".
Στο ίδιο βιβλίο , που ο ιστορικός Χασίμ Αλμπαϊράκ γράφει για το παχύ κριάρι του Φρίξου, διαβάζει ο αναγνώστης ότι το όνομα Παπαγιάννης είναι παλιό τούρκικο όνομα και πληροφορείται ότι η Τραπεζούντα και ο Όφις χτίσθηκαν το 2.000 π.Χ. από ένα τουρκικό φύλο, τους Ετίδες, το οποίο ήρθε από τον Καύκασο.
Στη θαυμάσια μελέτη του κ. Βλάση Αγτζίδη με τίτλο "Οι εξισλαμισμένοι Ελληνες στη σημερινή Τουρκία" αποκαλύπτονται και άλλα στοιχεία που παρουσιάζουν μελετητές που δήθεν βρήκαν τουρκικές ρίζες στους Πόντιους. Και εδώ που τα λέμε τη δουλειά τους κάνουν οι Τούρκοι, έστω και καπηλευόμενοι άνευ όρων πολιτισμό που δεν τους ανήκει.
Το θέμα είναι εμείς τι κάνουμε.
Αλήθεια, τι ξέρουμε οι περισσότεροι Ελληνες για τους Πόντιους, πέρα από τα γνωστά ανέκδοτα σε βάρος τους;
Πόσοι θυμόμαστε από το μάθημα της Ιστορίας των μαθητικών μας χρόνων ότι όλες εκείνες οι πόλεις στα παράλια του Εύξεινου Πόντου με τα ελληνικά ονόματα ήταν πόλεις ελληνικές που τις έκτισαν Ελληνες άποικοι και χρησίμευαν ως εμπορικοί σταθμοί για τις συναλλαγές τους με τις πλούσιες χώρες της Ασίας;
Θυμάμαι πολύ πρόχειρα τη Μεσημβρία, τη Σινώπη, την Τραπεζούντα και την Κερασούντα. Ξεχνάμε, φίλες και φίλοι, ότι ο Ιάσων πήγε στην Κολχίδα για να φέρει το χρυσόμαλο δέρας;
Ο αξέχαστος Δημήτρης Ψαθάς στο βιβλίο του "Γη του Ποντου" παρουσιάζει -μεταξύ των άλλων- την ειρηνική ζωή των κατοίκων της Τραπεζούντας, όπου γεννήθηκε και έζησε ο συγγραφέας μέχρι την εφηβεία του.
Πρέπει να επισημανθεί ότι μόνο στον Πόντο δημιουργήθηκε αντάρτικο και κλεφτουριά, όπως του 1821, πληρώνοντας την περήφανη αντίστασή του στο βάρβαρο πρόγραμμα του αφανισμού τους από τους Νεότουρκους και τον Κεμάλ με αμέτρητες θυσίες.
Ας ρίξουμε όμως τον πέπλο της λήθης στο παρελθόν. Χωρίς βέβαια αυτό να σημαίνει ότι δεν ξέρουμε η ότι πρέπει να κρύβουμε. Αυτοί οι 150 που πραγματοποίησαν προ ημερών συγκέντρωση στη Χιο με θέμα την ελληνοτουρκική φιλία, (οι πολιτικοί, οι δήμαρχοι και οι δημοσιογράφοι) θα πρέπει να παραδεχθούν ότι η άστοχη τακτική αποσιώπησης των γεγονότων της ιστορίας, είναι ίσως κι ένας από τους λόγους που τόσο άσχημα πορεύθηκε η φιλία μεταξύ Ελλήνων και Τούρκων.
Είμαστε σύμφωνοι να ρίξουμε τον πέπλο της λήθης, αλλά αν δεν μάθουν και οι Τούρκοι τι έφτιαξαν οι πατεράδες τους , πως θα αποφύγουν σήμερα τα όσα στιγμάτισαν εκείνους χθες ;
Μόνο έτσι, δηλαδή ξέροντας εμείς εκείνους και ξέροντας εκείνοι εμάς, μπορεί κάποτε να χαράξουμε μια πραγματική ελληνοτουρκική φιλία πάνω σε στέρεες βάσεις.
Διαβάζουμε , λοιπόν, ένα μικρό απόσπασμα από το βιβλίο του Δ.Ψαθά "Γη του Ποντου".
"Η Τραπεζούντα- πρωτεύουσα ιστορική των Κομνηνών- γεμάτη εκκλησίες, κάστρα βυζαντινά, τζαμιά κι ορθοδοξία, που από τη μια μεριά της σκαρφαλώνει στο λόφο του "Ποζ Τεπέ" κι απ΄την άλλη δροσολογιέται ανέμελα στη θάλασσα του Ευξείνου, που πότε χαϊδεύει τις αμμουδιές της καταγάλανη, και πότε ανασηκώνεται θυμωμένη, σε κύματα θεόρατα, που σπάζουν και βροντολογούν στα βράχια του γιαλού της.
Σπίτια, μεκρά, μεγάλα, που οι αυλές τους- πλακόστρωτες αλλού κι αλλού με καρφωμένα βοτσαλάκια- λαμποκοπάνε από πάστρα κι οι κήποι τους ολούθε είναι πνιγμένοι στο λουλούδι, στις συκιές, η τις ροδιές, η τις μανόλιες.
Να το μεϊτάνι με τα μεγάλα καφενεία, όπου σεβάσμιοι Τούρκοι τραβούν μακάριοι τους ναργιλέδες, κι οι δρόμοι με τα μαγαζιά, τα σεκερτζίδικα με τα πολύχρωμα ζαχαρωτά, τα χαλβατζίδικα με τους πελώριους άσπρους χαλβάδες, τις λεμονάδες, τα σερμπέτια και πέρα τα κεμπαπτζίδικα με τα ντονέρ κεμπάπια, όπου ο κεμπαπτζής ξεσπά μερακλωμένος σε κραυγές:
-Βάϊ, βάϊ, βάϊ!...".
Συγκινημένη η θύμιση παίρνει τους δρόμους και περπατάει στην Τραπεζούντα. Ρωμαίϊκες γειτονιές, τούρκικοι μαχαλάδες, τζαμιά και μιναρέδες που λογχίζουν τον αέρα, αλλά και εκκλησιές. Πόσες εκκλησιές! Περιοχές ολόκληρες της πόλης, όλο ελληνισμός, χωρίς κανένα Τούρκο.
Αλλά ας συνεχίσουμε με τον Δημ. Ψαθά με το δικό του ωραιότατο περιγραφικό ύφος να μας πει πως ήταν η Τραπεζούντα του Πόντου.
"Βραδιάζει. Και να που εκεί ψηλά στο μιναρέ πρόβαλλε ο μολλάς, που με το ένα χέρι στο αυτί διαλαλά στα πέρατα του κόσμου, ότι ένας είναι ο Αλλάχ και προφήτης του ο Μωάμεθ.
Αλλαααααχ, μπιρ Αλλάαααχ!...
Αλλά η απάντηση έρχεται από πλήθος καμπαναριά που χαλούν τον κόσμο με τις γλυκόλαλες καμπάνες, απ όπου δοξολογιέται ο αληθινός Θεός των Χριστιανών και προσκαλούνται οι πιστοί στις εκκλησίες όπου οδεύουν ολόκληρος λαός, με πίστη και κατάνυξη, Κυριακές, γιορτές, εωθινά, εσπερινούς, Χριστούγεννα και Πάσχα".
Φίλες και φίλοι ! Ηταν ενα μικρό απόσπασμα από το βιβλίο του συγγραφέα Δ.Ψαθά με τίτλο "Γη του Ποντου". Πόντιος ο ίδιος μάζεψε τις αναμνήσεις του και χωρίς αντιτουρκικό χαρακτήρα μας έδωσε εικόνες από την Τραπεζούντα.
Την Τραπεζούντα, που όπως είπαμε και πριν, εδώ κατέβηκαν απ' τα ψηλά βουνά οι θρυλικοί μύριοι του Ξενοφώντα και όταν αντίκρισαν το γαλάζιο πέλαγος φώναξαν το γνωστό
-Θάλαττα! Θάλαττα!
Η Τραπεζούντα λοιπόν έχει ιστορία αιώνων, ιστορία ελληνική. Το μαρτυρούν αρχαίοι συγγραφείς, αρχαία τείχη και κάστρα, τάφοι αυτοκρατόρων, εκκλησιές και προ πάντων ο λαός που έζησε στ' άγια τούτα χώματα.
Βρετανός ερευνητής ο δρ. Τίμοθι Τίμφορντ, ηλικίας 59 ετών, πρώην αξιωματικός του ναυτικού.
Santeos
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου