Οι Σανταίοι της περιφέρειας Τιφλίδας

Ύστερα από τον πόλεμο του 1828 μερικές οικογένειες ακολούθησαν το ρωσικό στρατό και εγκαταστάθηκαν στα χωριά της Τσάλκας ,Σάντα , Γιαϊλά, Πέστασση και Ίμερα . Πριν από τον πρώτο πόλεμο η Σάντα είχε 70 οικογένειες , η Ίμερα 30, το Πέστασση 10, η δε Γιαϊλά σχεδόν ερημώθηκε γιατί οι κάτοικοι της μετανάστευσαν στην 'Ελλάδα.
Μετά τον Κριμαϊκό πόλεμο όχι μακριά από το Άγπουλαχ ιδρύθηκαν τα χωριά Σέκιτλη (κατά το 1856 και 1867), Χαρατζάντων(Ιβάνοφκα) 1867, Μεγάλη και Μικρή Ιρακά (Χαραπά, Παρατώφ 1867 και Βιζιρώφ 1867.

ΤΥΦΛΙΔΑ

Κατά το 1920 η Σέκιτλη είχε 80 οικογένειες, η Μεγάλη και Μικρή Ιρακά 60, το Χαρατζάντων 80, το Φτελέν 20 και το Βιζιρώφ 20.
Οι Σανταίοι της Τσάλκας καταγίνονταν κυρίως στην κτηνοτροφία της δε περιφέρειας του Άγπουλαχ στη γεωργία και κτηνοτροφία· η οικονομική τους κατάσταση ήταν καλύτερη των Καρσιωτών και γι' αυτό περισσότεροι είχαν φοιτήσει σε ανώτερα σχολεία- ανώτατη μόρφωση πήραν ο I. Σιαμανής , Ι. Παττουνάς, (μηχανικοί), Γ. Ξυμύτωφ (Ινστιτούτου Ξένων γλωσσών), Ι. Παστιάνωφ κ.ά.
Λίγοι Σανταίοι εγκαταστάθηκαν και στη Τιφλίδα. Ήσαν συγκεντρωμένοι στη Στάραγια Ταμόζνα· στην πρόοδο της Κοινότητας συνέβαλε και ο Ι. Παστιάνωφ.

Santeos