Ποντιακές Ελευθεροστομίες

Άποψη του Γυναικοκάστρου 
(κάστρου της Ωριάς)

Oι μεγαλύτεροι, στην ηλικία, όσοι ζούνε ακόμη, θα θυμούνται τους πατεράδες και τους παππούδες τους, που κατά παράδοξο τρόπο συνεννοούνταν μεταξύ τους ή αφηγούνταν διάφορα περιστατικά χρησιμοποιώντας λέξεις ή φράσεις στην ποντιακή ή στην τουρκική γλώσσα που δεν απείχαν πολύ από το να είναι άσεμνες και τολμηρές. Αυτά μάλιστα σε εποχές που τα ήθη και οι κανόνες διέπονταν από μεγάλη αυστηρότητα.

Οι χρήστες, βέβαια, αυτών των λέξεων και φράσεων, κύρια οι άνδρες, αλλά και οι γυναίκες, δεν έπεφταν παρακάτω, δεν κυριολεκτούσαν με αυτά που εκστόμιζαν, αλλά απέδιδαν κάτι άλλο που ήταν αποδεκτό, χωρίς δηλ. παρεξήγηση, στα πλαίσια μιας ιδιόμορφης ευπρέπειας.

 Για τον λόγο αυτό δεν προκαλούσαν την οργή, την αγανάκτηση στον ακροατή (ή συνομιλητή). Όλα κυλούσαν φυσιολογικά.

Έτσι, λοιπόν, κάποτε, σε μια γειτονιά του Κιλκίς, οι περίοικοι και οι περαστικοί άκουαν ένα πρωινό με χαμόγελο ικανοποίησης τις φωνές του τότε βουλευτή Δημητρίου Ευθυμιάδη, στον ανάδοχο και τους υπεργολάβους κατασκευής ενός δρόμου της πόλης:

 «Έχέσετεν ση μέσ' απέσ' και εφέκετ' ατο» και επαναλάμβανε με φωνή στη διαπασών για να δηλώσει την αγανάκτηση του για τις κακοτεχνίες.

Άλλος, πάλι, έκοβε τη φόρα του συνομιλητή του, που, χρησιμοποιώντας διάφορα τεχνάσματα, προσπαθούσε να τον τουμπάρει πάνω σε μια συμφωνία, είπε:

 «Άκ'σον, παίδοπον, εγώ 'κι είμαι εκείνος τηνάν θέλτς να γ.....». Αφοπλιστική η δήλωση και άμεση η κατατρόπωση του πονηρού συνομιλητή.

Άπειρα τα παραδείγματα και απύθμενο το θέμα, που θα μπορούσε να απασχολήσει τον ειδικό αναλυτή.

Αναστάσιος Ι. Αγαθαγγέλου
Π. Γυναικόκαστρο - Κιλκίς
Πηγή: Ποντιακή εστία