«Τα προνόμια τα οποία αναγνώρισε το Οσμανικό κράτος στο Πατριαρχείο, αυτό τα χρησιμοποίησε κατά καιρούς αφ ’ ενός σε βάρος του εδαφικού του διαμελισμού και αφ’ ετέρου σε βάρος της συμβιώσεως των δυο κοινωνιών και μάλιστα κατά τρόπο πραξικοπηματικό θα έλεγε κανείς...».
Αυτήν την εικόνα δίνει ο Okur για το Πατριαρχείο και τις Μητροπόλεις από την αρχή της εισήγησής του. Υποστηρίζει ότι το Πατριαρχείο και οι Μητροπόλεις ξεκίνησαν τις δράσεις τους με τους Βαλκανικούς αγώνες και κορυφώθηκαν κατά τη διάρκεια του Απελευθερωτικού Αγώνα:
«Πριν από την ανακωχή χάρηκαν για την είσοδο των Ρώσων στην Τραπεζούντα και μετά την ανακωχή ενήργησαν ώστε να αυξηθεί ο ελληνικός πληθυσμός του Πόντου με μεταφορά προσφύγων και να διασαλευθεί η δημόσια τάξη ώστε να επέμβουν οι Σύμμαχοι».
Κατά τον Okur, το Πατριαρχείο στις δράσεις του συνεργαζόταν με την ελληνική κυβέρνηση και έλαβε ενεργό μέρος προκειμένου να εκλεγούν Ελληνες βουλευτές στην Οσμανική Βουλή... Παρά τους αβάσιμους ισχυρισμούς, το Πατριαρχείο εξέδωσε τη Μαύρη Βίβλο και την απέστειλε στους Συμμάχους και στις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις και εργάσθηκε ώστε να επηρεάσει τη διεθνή κοινή γνώμη.
Στη Βίβλο περιγράφονται οι δολοφονίες, λεηλασίες και εκτοπισμοί των Ελλήνων που έγιναν από την πλευρά των Τούρκων. Αναφορές όμως Άγγλων αξιωματικών διέψευδαν αυτούς τους ισχυρισμούς του Πατριαρχείου.
Μια άλλη δραστηριότητα που ανέπτυξε το Πατριαρχείο, ήταν η αγορά όπλων και πυρομαχικών από Ρώσους φυγάδες που ήρθαν στην Κωνσταντινούπολη μετά τη Σοβιετική Επανάσταση. Τον οπλισμό αυτόν το Πατριαρχείο τον έστελνε στους αντάρτες.
Το Πατριαρχείο είχε μεταμορφωθεί σε αποθήκη πυρομαχικών. Με καταγγελίες που έγιναν από τουρκικές εφημερίδες, οι Αγγλο-γάλλοι έκαναν έρευνα και βρήκαν μεγάλο αριθμό όπλων και πυρομαχικών στο Πατριαρχείο.
Ο οπλισμός αυτός παραδόθηκε στον ελληνικό στρατό. Εκτός από τα πυρομαχικά, το Πατριαρχείο έδωσε και πολύ χρήμα. Χάραξε μάλιστα και χάρτη της Ποντιακής Δημοκρατίας με την επωνυμία «Νέα Ελλάς» και τον μοίρασε σε όλους τους μητροπολίτες. Κέντρο για την ίδρυση του Ποντιακού Κράτους ήταν η Τραπεζούντα και το πρόσωπο που διακρίθηκε για τις δράσεις του προς αυτό το σκοπό ήταν ο μητροπολίτης Τραπεζούντος Χρύσανθος.
Στη συνέχεια ο εισηγητής παραθέτει όλες τις γνωστές ενέργειες του Χρύσανθου σε σχέση με τα Ποντιακά Συνέδρια, τον Βενιζέλο, τους Αρμένιους και τη Διάσκεψη των Παρισίων.
Αναφέρει πολλές λεπτομέρειες, όπως ότι στο σχολείο της Κερασούντας ανήρτησε την ελληνική σημαία και έκανε ανοιχτή προπαγάνδα υπέρ της Ελλάδας. Την περιοχή την άφησε στην εξουσία του Ερυθρού Σταυρού. Εδώ συγκεντρώνονταν τα όπλα και πυρομαχικά που έρχονταν από Ελλάδα και από άλλα μέρη και διαμοιράζονταν στους αντάρτες.
Από αυτούς όμως που δούλεψαν περισσότερο για την ίδρυση ελληνικού ποντιακού κράτους, μετά τη Συνθήκη του Μούδρου, ήταν αυτός που στόλισε τη Σαμψούντα με ελληνικές σημαίες, ο μητροπολίτης Αμασείας και Αμισού Γερμανός Καραβαγγέλης. Οταν ο Χρύσανθος έτρεχε στα ευρωπαϊκά κράτη, ο Γερμανός οργάνωνε τους αντάρτες σε βάρος των μουσουλμάνων. Αλλωστε τον Απρίλιο του 1919, ο Γερμανός και ο βοηθός του επίσκοπος Ζήλων Ευθύμιος συγκέντρωσαν στην Αρχιεπισκοπή όλους τους αρχιαντάρτες των περιοχών Σαμψούντος, Μπάφρας, Τσαρσαμπά, Ούνιας (Οινόης), Φάτσας, Τοκάτης, Νικσάρ (Νεοκαισαρείας), Μερζιφούντος, Κάβζας, Λαντίκ (Λαοδικείας), Αμάσειας και Βεζίρκιοπρου και πήραν απόφαση να οργανωθούν.
Στη Μητρόπολη Σαμψούντος βρέθηκαν πάρα πολλές επιστολές αρχικαπεταναίων που έδιναν πληροφορίες στο μητροπολίτη και ζητούσαν από αυτόν υλική βοήθεια για να προστατέψουν το χριστιανικό πληθυσμό. Εκτός από την οργάνωση των ανταρτών, ο Γερμανός έκανε συνεχώς προπαγάνδα και διέδιδε δεξιά κι αριστερά ότι οι Τούρκοι συνεχίζουν να βιάζουν, λεηλατούν και σκοτώνουν τους Ελληνες.
Στη συνέχεια παραθέτει ο εισηγητής λεπτομέρειες από δράσεις του Γερμανού που αφορούν τη στήριξη του αντάρτικου και του Ποντιακού εν γένει Ζητήματος.
Εξαιτίας αυτών των διαμελιστικών της Τουρκίας πρωτοβουλιών του Πατριαρχείου, η Τουρκική Αντιπροσωπεία κατέβαλε πολλές προσπάθειες στη Διάσκεψη Ειρήνης των Παρισίων να απομακρυνθεί από την Τουρκία το Πατριαρχείο, αλλά δυστυχώς δεν κατάφερε τίποτε.
Και καταλήγει με μια δήλωση του Μουσταφά Κεμάλ, που αναφέρεται στο Πατριαρχείο. Ο Κεμάλ, αφού χαρακτηρίζει το Πατριαρχείο άντρο συνωμοσίας και προδοσίας και σύμβολο ολέθρου, διερωτάται: «Τι υποχρέωση έχει η Τουρκία να γίνει καταφύγιο του Πατριαρχείου; Αυτής της συνωμοτικής εστίας αληθινός τόπος δεν είναι η Ελλάδα;».
Mehmet Okur
Καθηγητής του Τεχνικού Πανεπιστημίου Τραπεζούντας
Η εισήγηση του στο συλλογικό έργο : "ΤΟ ΠΟΝΤΙΑΚΟ ΖΗΤΗΜΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΡΧΗ ΜΕΧΡΙ ΤΗΣ ΜΕΡΕΣ ΜΑΣ"
Αυτήν την εικόνα δίνει ο Okur για το Πατριαρχείο και τις Μητροπόλεις από την αρχή της εισήγησής του. Υποστηρίζει ότι το Πατριαρχείο και οι Μητροπόλεις ξεκίνησαν τις δράσεις τους με τους Βαλκανικούς αγώνες και κορυφώθηκαν κατά τη διάρκεια του Απελευθερωτικού Αγώνα:
«Πριν από την ανακωχή χάρηκαν για την είσοδο των Ρώσων στην Τραπεζούντα και μετά την ανακωχή ενήργησαν ώστε να αυξηθεί ο ελληνικός πληθυσμός του Πόντου με μεταφορά προσφύγων και να διασαλευθεί η δημόσια τάξη ώστε να επέμβουν οι Σύμμαχοι».
Κατά τον Okur, το Πατριαρχείο στις δράσεις του συνεργαζόταν με την ελληνική κυβέρνηση και έλαβε ενεργό μέρος προκειμένου να εκλεγούν Ελληνες βουλευτές στην Οσμανική Βουλή... Παρά τους αβάσιμους ισχυρισμούς, το Πατριαρχείο εξέδωσε τη Μαύρη Βίβλο και την απέστειλε στους Συμμάχους και στις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις και εργάσθηκε ώστε να επηρεάσει τη διεθνή κοινή γνώμη.
Μια άλλη δραστηριότητα που ανέπτυξε το Πατριαρχείο, ήταν η αγορά όπλων και πυρομαχικών από Ρώσους φυγάδες που ήρθαν στην Κωνσταντινούπολη μετά τη Σοβιετική Επανάσταση. Τον οπλισμό αυτόν το Πατριαρχείο τον έστελνε στους αντάρτες.
Το Πατριαρχείο είχε μεταμορφωθεί σε αποθήκη πυρομαχικών. Με καταγγελίες που έγιναν από τουρκικές εφημερίδες, οι Αγγλο-γάλλοι έκαναν έρευνα και βρήκαν μεγάλο αριθμό όπλων και πυρομαχικών στο Πατριαρχείο.
Ο οπλισμός αυτός παραδόθηκε στον ελληνικό στρατό. Εκτός από τα πυρομαχικά, το Πατριαρχείο έδωσε και πολύ χρήμα. Χάραξε μάλιστα και χάρτη της Ποντιακής Δημοκρατίας με την επωνυμία «Νέα Ελλάς» και τον μοίρασε σε όλους τους μητροπολίτες. Κέντρο για την ίδρυση του Ποντιακού Κράτους ήταν η Τραπεζούντα και το πρόσωπο που διακρίθηκε για τις δράσεις του προς αυτό το σκοπό ήταν ο μητροπολίτης Τραπεζούντος Χρύσανθος.
Στη συνέχεια ο εισηγητής παραθέτει όλες τις γνωστές ενέργειες του Χρύσανθου σε σχέση με τα Ποντιακά Συνέδρια, τον Βενιζέλο, τους Αρμένιους και τη Διάσκεψη των Παρισίων.
Αναφέρει πολλές λεπτομέρειες, όπως ότι στο σχολείο της Κερασούντας ανήρτησε την ελληνική σημαία και έκανε ανοιχτή προπαγάνδα υπέρ της Ελλάδας. Την περιοχή την άφησε στην εξουσία του Ερυθρού Σταυρού. Εδώ συγκεντρώνονταν τα όπλα και πυρομαχικά που έρχονταν από Ελλάδα και από άλλα μέρη και διαμοιράζονταν στους αντάρτες.
Από αυτούς όμως που δούλεψαν περισσότερο για την ίδρυση ελληνικού ποντιακού κράτους, μετά τη Συνθήκη του Μούδρου, ήταν αυτός που στόλισε τη Σαμψούντα με ελληνικές σημαίες, ο μητροπολίτης Αμασείας και Αμισού Γερμανός Καραβαγγέλης. Οταν ο Χρύσανθος έτρεχε στα ευρωπαϊκά κράτη, ο Γερμανός οργάνωνε τους αντάρτες σε βάρος των μουσουλμάνων. Αλλωστε τον Απρίλιο του 1919, ο Γερμανός και ο βοηθός του επίσκοπος Ζήλων Ευθύμιος συγκέντρωσαν στην Αρχιεπισκοπή όλους τους αρχιαντάρτες των περιοχών Σαμψούντος, Μπάφρας, Τσαρσαμπά, Ούνιας (Οινόης), Φάτσας, Τοκάτης, Νικσάρ (Νεοκαισαρείας), Μερζιφούντος, Κάβζας, Λαντίκ (Λαοδικείας), Αμάσειας και Βεζίρκιοπρου και πήραν απόφαση να οργανωθούν.
Στη Μητρόπολη Σαμψούντος βρέθηκαν πάρα πολλές επιστολές αρχικαπεταναίων που έδιναν πληροφορίες στο μητροπολίτη και ζητούσαν από αυτόν υλική βοήθεια για να προστατέψουν το χριστιανικό πληθυσμό. Εκτός από την οργάνωση των ανταρτών, ο Γερμανός έκανε συνεχώς προπαγάνδα και διέδιδε δεξιά κι αριστερά ότι οι Τούρκοι συνεχίζουν να βιάζουν, λεηλατούν και σκοτώνουν τους Ελληνες.
Στη συνέχεια παραθέτει ο εισηγητής λεπτομέρειες από δράσεις του Γερμανού που αφορούν τη στήριξη του αντάρτικου και του Ποντιακού εν γένει Ζητήματος.
Εξαιτίας αυτών των διαμελιστικών της Τουρκίας πρωτοβουλιών του Πατριαρχείου, η Τουρκική Αντιπροσωπεία κατέβαλε πολλές προσπάθειες στη Διάσκεψη Ειρήνης των Παρισίων να απομακρυνθεί από την Τουρκία το Πατριαρχείο, αλλά δυστυχώς δεν κατάφερε τίποτε.
Και καταλήγει με μια δήλωση του Μουσταφά Κεμάλ, που αναφέρεται στο Πατριαρχείο. Ο Κεμάλ, αφού χαρακτηρίζει το Πατριαρχείο άντρο συνωμοσίας και προδοσίας και σύμβολο ολέθρου, διερωτάται: «Τι υποχρέωση έχει η Τουρκία να γίνει καταφύγιο του Πατριαρχείου; Αυτής της συνωμοτικής εστίας αληθινός τόπος δεν είναι η Ελλάδα;».
Mehmet Okur
Καθηγητής του Τεχνικού Πανεπιστημίου Τραπεζούντας
Η εισήγηση του στο συλλογικό έργο : "ΤΟ ΠΟΝΤΙΑΚΟ ΖΗΤΗΜΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΡΧΗ ΜΕΧΡΙ ΤΗΣ ΜΕΡΕΣ ΜΑΣ"
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου