Πρόεδρος πια της Τουρκικής Δημοκρατίας και αρχηγός του Ρεπουμπλικανού Λαϊκού Κόμματος (CHP), σε ομιλία που έκανε στο πρώτο Συνέδριο του κόμματός του αναφέρθηκε στο ιστορικό ιδρύσεως της Τουρκικής Δημοκρατίας.
Η ομιλία κράτησε μια εβδομάδα, από 15 μέχρι 20 Οκτώβρη 1927, και ιστόρησε με λεπτομέρεια στους συνέδρους όλα τα γεγονότα από την ημέρα που πάτησε το πόδι του στη Σαμψούντα (19-5-1919) μέχρι τον Οκτώβρη του 1927.
Στον εκτενή αυτό λόγο του, που έμεινε πια γνωστός στην ιστορία ως Νουτούκ (NUTUK), ο Κεμάλ περιγράφει, αναλύει και αποκαλύπτει όλα τα γεγονότα που υπήρξαν καθοριστικά για τη νίκη των Τούρκων και την ίδρυση της νεαρής Τουρκικής Δημοκρατίας.
Ο Λόγος του Κεμάλ, αν και υποκειμενικά επηρεασμένος, δεν παύει να αποτελεί για τους Τούρκους πρώτη πηγή ιστορίας, αφηγημένη από έναν άνθρωπο που όχι μόνο την έζησε, αλλά και σ’ ένα μεγάλο βαθμό τη διαμόρφωσε. Μεταξύ των κεφαλαίων του λόγου του (κατάσταση στρατού, σχέσεις με σουλτάνο, εσωτερικές επαναστάσεις, διπλωματία, οικονομική κατάσταση, πολεμικό μέτωπο, εθνικά Συνέδρια, παραινέσεις στους νέους κ.λπ.) δεν παρέλειψε ο Κεμάλ να αφιερώσει κι ένα κεφάλαιο για το Ποντιακό Ζήτημα. Επί λέξει είπε τα ακόλουθα:
«Αξιότιμοι Κύριοι
Στην αρχή της γενικής μου εισήγησης, έκανα λόγο και για το Ποντιακό Ζήτημα. Αυτήν την υπόθεση, με ντοκουμέντα. πρέπει να τη μάθει ο καθένας σας. Μόνο που επειδή πολύ μας ταλαιπώρησε αυτή η ιστορία, εδώ θα αναφερθώ σε ορισμένα σημεία.
Από το 1840. δηλαδή εδώ και τρία τέταρτα του αιώνα, υπήρχε μια Ελληνική Κοινότητα που ήθελε να ζωντανέψει τον αρχαίο Ελληνισμό σε όλο το μήκος του Εύξεινου Πόντου, από το Ρίζαιο μέχρι την Κωνσταντινούπολη.
Από τους Ελληνοαμερικανούς μετανάστες ένας καλόγερος με το όνομα Κλεμάτιος (Klematios) ίδρυσε μια Ποντιακή Κοινότητα στο μέρος που τώρα ο Λαός αποκαλεί Μοναστήρι, σε ένα λόφο στην Ινέπολη (Inebolu - Νεάπολη). Οι συνδεδεμένοι με αυτήν την Οργάνωση, κατά καιρούς οργανώνοντας ξεχωριστές ληστρικές ομάδες έδειχναν ανάλογες δραστηριότητες.
Στη διάρκεια του Πρώτον Παγκοσμίου Πολέμου, τα χωριά στις περιοχές της Σαμψούντας, Τσαρσαμπά, Μπάφρα και Ερπαα, εφοδιαζόμενα από το εξωτερικό με σφαίρες, πυρομαχικά, βόμβες και όπλα, είχαν μετατραπεί σχεδόν σε αποθήκες οπλισμού.
Μετά την ανακωχή οι Έλληνες, έτσι όπως τους είχαν παραχαϊδέψει όλες οι πλευρές, στα πλαίσια του Εθνικού τους Αγώνα, φιλοδόξησαν να ιδρύσουν ένα Ποντιακό Κράτος. Σ' αυτό επηρεάσθηκαν από την προπαγάνδα του Συλλόγου ‘Εθνική Εταιρία ” και ενισχύθηκαν πνευματικά από το Αμερικανικό Ίδρυμα στη Μερζιφούντα με την παιδεία του οποίου ανετράφησαν.
Από υλική άποψη ενισχύθηκαν με όπλα από τις ξένες κυβερνήσεις. Με αυτές, γενικώς, τις σκέψεις ετοιμάστηκαν για μια εξέγερση. Βγήκανε στα βουνά. Στην Αμάσεια, τη Σαμψούντα και τις γύρω περιοχές, υπό τη διοίκηση του Μητροπολίτη Γερμανού Καραβαγγέλη άρχισαν να εργάζονται για την κατάστρωση ενός προγράμματος.
Από την άλλη μεριά ο Πρόεδρος της Επιτροπής των Ελλήνων στη Σαμψούντα, Διευθυντής του εργοστασίου Ρεζή (Reji) Τοκομανίδης, εργαζότανε να διασφαλίσει επαφές με την έσω Ανατολή. Κάποιες ξένες Κυβερνήσεις υποσχέθηκαν να βοηθήσουν για την ίδρυση Ποντιακής Κυβέρνησης.
Για να αυξήσουν τον πληθυσμό της Σαμψούντας και της γύρω περιοχής, στο Βατούμ συγκέντρωσαν τους ευρισκόμενους στη Ρωσία Έλληνες και Αρμένιους.
Οι Ρώσοι τα πυρομαχικά που είχανε πάρει από τον Τούρκικο στρατό στο Καυκασιανό μέτωπο τα είχανε αποθηκεύσει στο Βατούμ. Με αυτόν τον οπλισμό εξόπλισαν όλους αυτούς και άρχισαν να τους βγάζουν στα Ποντιακά παράλια.
Για τη δημιουργία αντάρτικου κάποιες χιλιάδες Ελλήνων που επρόκειτο να τους αποβιβάσουν στα παράλια μας τους έθεσαν υπό τις διαταγές κάποιου Χαράλαμπου στο Σοχούμ.
Εξασφάλιζαν δε τις προϋποθέσεις ώστε και αυτοί που είχαν συγκεντρωθεί στο Βατούμ να αναμιχθούν με αυτούς που ήτανε υπό τις διαταγές του Χαράλαμπου. Όλοι αυτοί μέσα στο κράτος μας φαίνεται ότι ενισχύονταν με πυρομαχικά από εκπροσώπους μερικών ξένων Κυβερνήσεων που βρίσκονταν στη Σαμψούντα.
Αυτοί οι αντάρτες που βγήκανε στα παράλιά μας, με το πρόσχημα ότι ήρθανε να βοηθήσουν τους πρόσφυγες, τρέφονταν και ντύνονταν από τις ξένες Κυβερνήσεις. Ήτανε δε αντιληπτό ότι μεταξύ των μελών τον Ερυθρού Σταυρού έρχονταν και αξιωματικοί του (Ελληνικού) στρατού για να στήσουν οργανώσεις και να εκπαιδεύσουν στρατιωτικά τους αντάρτες. Μοίραζαν δε αρμοδιότητες για να θέσουν τα θεμέλια του ερχόμενου Ελληνικού Κράτους.
Στις 4 Μαρτίου 1919 κυκλοφόρησε στην Κωνσταντινούπολη η εφημερίδα ΠΟΝΤΟΣ και στο πρώτο κεντρικό άρθρο ανήγγειλε ότι εκδόθηκε με τη σκέψη να εργασθεί για την ίδρυση Ποντιακής Δημοκρατίας στο Νομό Τραπεζούντος.
Στη γιορτή Εθνικής Ανεξαρτησίας των Ελλήνων στις 7-4-1919 (νέο ημερολ. 25-3-1919) σε όλα τα μέρη και ιδιαίτερα στη Σαμψούντα έγιναν επιδείξεις.
Η θρασύτατη συμπεριφορά του Γερμανού ξεσήκωσε τις σκέψεις και τους πόθους των Ελλήνων. Οι ντόπιοι Έλληνες των περιοχών Μπάφρας και Ταρσαμπά συχνά πυκνά συγκεντρώνονται στις εκκλησίες και επαυξάνουν τις οργανώσεις τους και τον εξοπλισμό τους. Στις 23 Οκτωβρίου 1919; αποφασίσθηκε η Κωνσταντινούπολη να γίνει το Κέντρο (οργάνωσης) της Ανατολικής Θράκης και του Πόντου.
Ο Βενιζέλος ανέστειλε τον καθορισμό της Κωνσταντινούπολης ως Κέντρου σε μετεγενέ-στερη ημερομηνία. Αντ’ αυτού, φανέρωσε τις σκέψεις του για Ανεξάρτητη Κυβέρνηση του Πόντου και έδωσε σχετικές οδηγίες στο Πατριαρχείο. Την ίδια εποχή ο συνταγματάρχες Αλέξανδρος Ζυμβρακάκης, ο οποίος είχε εξουσιοδοτηθεί να ιδρύσει μια μυστική αστυνομική οργάνωση στην Κωνσταντινούπολη, θέλοντας να ιδρύσει μια οργάνωση Χωροφυλακής στον Πόντο, έστειλε με την ελληνική Τορπιλάκατο Eiffel (Eyfel) μια αντιπροσωπεία αξιωματικών.
Όταν αυτά γίνονταν στην Τουρκία, στο Βατούμ στις 18 Δεκεμβρίου 1919 ιδρύθηκε ένα κράτος με την επωνυμία Ποντιακό Κράτος των Ελλήνων και άρχισε να οργανώνεται. Και στις 19 Ιουλίου 1920, διοργανώθηκε στο Βατούμ ένα Συνέδριο σχετικό με το Ποντιακό Ζήτημα, από τους Έλληνες του Πόντου, του Καυκάσου και της νότιας Ρωσίας. Το πόρισμα αυτού του Συνεδρίου, με ένα σύνεδρο, εστάλη στον Έλληνα Πατριάρχη Κων/πολεως.
Στα τέλη τον 1920, οι Πόντιοι, αυξάνοντας τις επιτυχημένες εργασίες τους, βγήκαν απειλητικά απέναντι μας. Μας ανάγκασαν δε να λάβουμε σοβαρά μέτρα. Η Ποντιακή Οργάνωση που είχε ιδρυθεί στα βουνά λειτουργούσε ως εξής-
α. Ένα μέρος ήτανε οπλισμένο έτοιμο για πόλεμο υπό τις διαταγές οπλαρχηγών.
β. Τη διατροφή αυτών την είχε ο Ποντιακός Λαός.
γ. Οι δυνάμεις διοίκησης και ασφάλειας ήταν εντεταλμένες για τη διασφάλιση της μεταφοράς τροφίμων από τις πόλεις και τα χωριά.
Οι περιοχές των ανταρτών ξεχωρίστηκαν η μία από την άλλη. Οι ληστρικές δυνάμεις του Πόντου στην αρχή ήτανε 6.000-7.000 εξοπλισμένοι. Αργότερα με την ανάμειξη και άλλων από κάθε πλευρά, πλησίασαν τις 25.000.
Αυτή η δύναμη μοιρασμένη σε ικανοποιητικούς “μικρούς στρατούς” κατέφυγε σε διάφορα μέρη. Όλη η δουλειά των ανταρτών ήτανε να καίνε τα Ισλαμικά χωριά, να κάνουν βασανιστήρια στο Μουσουλμανικό Λαό που δεν τα χωράει το μυαλό και η φαντασία ανθρώπου, όπως να δολοφονούν και να κάνουν ένα σωρό άλλα τα οποία δεν ήτανε τίποτε άλλο από το να πίνουν το αίμα των μουσουλμάνων.
Εμείς, μόλις βγήκαμε στην Ανατολία, προσκαλέσαμε τον Τούρκικο Λαό σε προσοχή και αφύπνιση. Αρχίσαμε να παίρνουμε αμέσως μέτρα για τους κινδύνους που θα μπορούσαν να επέλθουν. Το τρίτο Σώμα Στρατού, που είχε έδρα τη Σεβάστεια, ασχολήθηκε μόνο με την παρακολούθηση και το ξεπάστρεμα των διαφόρων ανταρτών της περιοχής.
Το δέκατο πέμπτο Σώμα στρατού που είχε έδρα το Ερζερούμ παρακολούθησε και ξεπάστρεψε τον Έλληνα αντάρτη Eftalidi (σ.τ.μ. Εφταλίδη, εννοεί μάλλον τον Ευκλείδη, ήτοι Ευκλείδη Κουρτίδη από τη Σάντα που ήρθε στην Ελλάδα και πέθανε στη Νέα Σάντα Ν. Κιλκίς) μαζί με τους άλλους αντάρτες που δρούσαν στην περιοχή Τραπεζούντος.
Από την άλλη μεριά εξοπλίζοντας το Λαό μας, ιδρύσαμε Εθνικές Οργανώσεις στα μέρη του Πόντου που γυροφέρνανε οι Έλληνες αντάρτες...».
Η ομιλία κράτησε μια εβδομάδα, από 15 μέχρι 20 Οκτώβρη 1927, και ιστόρησε με λεπτομέρεια στους συνέδρους όλα τα γεγονότα από την ημέρα που πάτησε το πόδι του στη Σαμψούντα (19-5-1919) μέχρι τον Οκτώβρη του 1927.
 |
| Η πρώτη έκδοση του Nutuk |
Ο Λόγος του Κεμάλ, αν και υποκειμενικά επηρεασμένος, δεν παύει να αποτελεί για τους Τούρκους πρώτη πηγή ιστορίας, αφηγημένη από έναν άνθρωπο που όχι μόνο την έζησε, αλλά και σ’ ένα μεγάλο βαθμό τη διαμόρφωσε. Μεταξύ των κεφαλαίων του λόγου του (κατάσταση στρατού, σχέσεις με σουλτάνο, εσωτερικές επαναστάσεις, διπλωματία, οικονομική κατάσταση, πολεμικό μέτωπο, εθνικά Συνέδρια, παραινέσεις στους νέους κ.λπ.) δεν παρέλειψε ο Κεμάλ να αφιερώσει κι ένα κεφάλαιο για το Ποντιακό Ζήτημα. Επί λέξει είπε τα ακόλουθα:
«Αξιότιμοι Κύριοι
Στην αρχή της γενικής μου εισήγησης, έκανα λόγο και για το Ποντιακό Ζήτημα. Αυτήν την υπόθεση, με ντοκουμέντα. πρέπει να τη μάθει ο καθένας σας. Μόνο που επειδή πολύ μας ταλαιπώρησε αυτή η ιστορία, εδώ θα αναφερθώ σε ορισμένα σημεία.
Από το 1840. δηλαδή εδώ και τρία τέταρτα του αιώνα, υπήρχε μια Ελληνική Κοινότητα που ήθελε να ζωντανέψει τον αρχαίο Ελληνισμό σε όλο το μήκος του Εύξεινου Πόντου, από το Ρίζαιο μέχρι την Κωνσταντινούπολη.
Από τους Ελληνοαμερικανούς μετανάστες ένας καλόγερος με το όνομα Κλεμάτιος (Klematios) ίδρυσε μια Ποντιακή Κοινότητα στο μέρος που τώρα ο Λαός αποκαλεί Μοναστήρι, σε ένα λόφο στην Ινέπολη (Inebolu - Νεάπολη). Οι συνδεδεμένοι με αυτήν την Οργάνωση, κατά καιρούς οργανώνοντας ξεχωριστές ληστρικές ομάδες έδειχναν ανάλογες δραστηριότητες.
 |
| Μουσταφά Κεμάλ |
Μετά την ανακωχή οι Έλληνες, έτσι όπως τους είχαν παραχαϊδέψει όλες οι πλευρές, στα πλαίσια του Εθνικού τους Αγώνα, φιλοδόξησαν να ιδρύσουν ένα Ποντιακό Κράτος. Σ' αυτό επηρεάσθηκαν από την προπαγάνδα του Συλλόγου ‘Εθνική Εταιρία ” και ενισχύθηκαν πνευματικά από το Αμερικανικό Ίδρυμα στη Μερζιφούντα με την παιδεία του οποίου ανετράφησαν.
Από υλική άποψη ενισχύθηκαν με όπλα από τις ξένες κυβερνήσεις. Με αυτές, γενικώς, τις σκέψεις ετοιμάστηκαν για μια εξέγερση. Βγήκανε στα βουνά. Στην Αμάσεια, τη Σαμψούντα και τις γύρω περιοχές, υπό τη διοίκηση του Μητροπολίτη Γερμανού Καραβαγγέλη άρχισαν να εργάζονται για την κατάστρωση ενός προγράμματος.
Από την άλλη μεριά ο Πρόεδρος της Επιτροπής των Ελλήνων στη Σαμψούντα, Διευθυντής του εργοστασίου Ρεζή (Reji) Τοκομανίδης, εργαζότανε να διασφαλίσει επαφές με την έσω Ανατολή. Κάποιες ξένες Κυβερνήσεις υποσχέθηκαν να βοηθήσουν για την ίδρυση Ποντιακής Κυβέρνησης.
Για να αυξήσουν τον πληθυσμό της Σαμψούντας και της γύρω περιοχής, στο Βατούμ συγκέντρωσαν τους ευρισκόμενους στη Ρωσία Έλληνες και Αρμένιους.
Οι Ρώσοι τα πυρομαχικά που είχανε πάρει από τον Τούρκικο στρατό στο Καυκασιανό μέτωπο τα είχανε αποθηκεύσει στο Βατούμ. Με αυτόν τον οπλισμό εξόπλισαν όλους αυτούς και άρχισαν να τους βγάζουν στα Ποντιακά παράλια.
Για τη δημιουργία αντάρτικου κάποιες χιλιάδες Ελλήνων που επρόκειτο να τους αποβιβάσουν στα παράλια μας τους έθεσαν υπό τις διαταγές κάποιου Χαράλαμπου στο Σοχούμ.
Εξασφάλιζαν δε τις προϋποθέσεις ώστε και αυτοί που είχαν συγκεντρωθεί στο Βατούμ να αναμιχθούν με αυτούς που ήτανε υπό τις διαταγές του Χαράλαμπου. Όλοι αυτοί μέσα στο κράτος μας φαίνεται ότι ενισχύονταν με πυρομαχικά από εκπροσώπους μερικών ξένων Κυβερνήσεων που βρίσκονταν στη Σαμψούντα.
Αυτοί οι αντάρτες που βγήκανε στα παράλιά μας, με το πρόσχημα ότι ήρθανε να βοηθήσουν τους πρόσφυγες, τρέφονταν και ντύνονταν από τις ξένες Κυβερνήσεις. Ήτανε δε αντιληπτό ότι μεταξύ των μελών τον Ερυθρού Σταυρού έρχονταν και αξιωματικοί του (Ελληνικού) στρατού για να στήσουν οργανώσεις και να εκπαιδεύσουν στρατιωτικά τους αντάρτες. Μοίραζαν δε αρμοδιότητες για να θέσουν τα θεμέλια του ερχόμενου Ελληνικού Κράτους.
 |
| Το Αμερικανικό κολέγιο στη Μερζιφούντα |
Στη γιορτή Εθνικής Ανεξαρτησίας των Ελλήνων στις 7-4-1919 (νέο ημερολ. 25-3-1919) σε όλα τα μέρη και ιδιαίτερα στη Σαμψούντα έγιναν επιδείξεις.
Η θρασύτατη συμπεριφορά του Γερμανού ξεσήκωσε τις σκέψεις και τους πόθους των Ελλήνων. Οι ντόπιοι Έλληνες των περιοχών Μπάφρας και Ταρσαμπά συχνά πυκνά συγκεντρώνονται στις εκκλησίες και επαυξάνουν τις οργανώσεις τους και τον εξοπλισμό τους. Στις 23 Οκτωβρίου 1919; αποφασίσθηκε η Κωνσταντινούπολη να γίνει το Κέντρο (οργάνωσης) της Ανατολικής Θράκης και του Πόντου.
Ο Βενιζέλος ανέστειλε τον καθορισμό της Κωνσταντινούπολης ως Κέντρου σε μετεγενέ-στερη ημερομηνία. Αντ’ αυτού, φανέρωσε τις σκέψεις του για Ανεξάρτητη Κυβέρνηση του Πόντου και έδωσε σχετικές οδηγίες στο Πατριαρχείο. Την ίδια εποχή ο συνταγματάρχες Αλέξανδρος Ζυμβρακάκης, ο οποίος είχε εξουσιοδοτηθεί να ιδρύσει μια μυστική αστυνομική οργάνωση στην Κωνσταντινούπολη, θέλοντας να ιδρύσει μια οργάνωση Χωροφυλακής στον Πόντο, έστειλε με την ελληνική Τορπιλάκατο Eiffel (Eyfel) μια αντιπροσωπεία αξιωματικών.
Όταν αυτά γίνονταν στην Τουρκία, στο Βατούμ στις 18 Δεκεμβρίου 1919 ιδρύθηκε ένα κράτος με την επωνυμία Ποντιακό Κράτος των Ελλήνων και άρχισε να οργανώνεται. Και στις 19 Ιουλίου 1920, διοργανώθηκε στο Βατούμ ένα Συνέδριο σχετικό με το Ποντιακό Ζήτημα, από τους Έλληνες του Πόντου, του Καυκάσου και της νότιας Ρωσίας. Το πόρισμα αυτού του Συνεδρίου, με ένα σύνεδρο, εστάλη στον Έλληνα Πατριάρχη Κων/πολεως.
Στα τέλη τον 1920, οι Πόντιοι, αυξάνοντας τις επιτυχημένες εργασίες τους, βγήκαν απειλητικά απέναντι μας. Μας ανάγκασαν δε να λάβουμε σοβαρά μέτρα. Η Ποντιακή Οργάνωση που είχε ιδρυθεί στα βουνά λειτουργούσε ως εξής-
α. Ένα μέρος ήτανε οπλισμένο έτοιμο για πόλεμο υπό τις διαταγές οπλαρχηγών.
β. Τη διατροφή αυτών την είχε ο Ποντιακός Λαός.
γ. Οι δυνάμεις διοίκησης και ασφάλειας ήταν εντεταλμένες για τη διασφάλιση της μεταφοράς τροφίμων από τις πόλεις και τα χωριά.
Οι περιοχές των ανταρτών ξεχωρίστηκαν η μία από την άλλη. Οι ληστρικές δυνάμεις του Πόντου στην αρχή ήτανε 6.000-7.000 εξοπλισμένοι. Αργότερα με την ανάμειξη και άλλων από κάθε πλευρά, πλησίασαν τις 25.000.
Αυτή η δύναμη μοιρασμένη σε ικανοποιητικούς “μικρούς στρατούς” κατέφυγε σε διάφορα μέρη. Όλη η δουλειά των ανταρτών ήτανε να καίνε τα Ισλαμικά χωριά, να κάνουν βασανιστήρια στο Μουσουλμανικό Λαό που δεν τα χωράει το μυαλό και η φαντασία ανθρώπου, όπως να δολοφονούν και να κάνουν ένα σωρό άλλα τα οποία δεν ήτανε τίποτε άλλο από το να πίνουν το αίμα των μουσουλμάνων.
Εμείς, μόλις βγήκαμε στην Ανατολία, προσκαλέσαμε τον Τούρκικο Λαό σε προσοχή και αφύπνιση. Αρχίσαμε να παίρνουμε αμέσως μέτρα για τους κινδύνους που θα μπορούσαν να επέλθουν. Το τρίτο Σώμα Στρατού, που είχε έδρα τη Σεβάστεια, ασχολήθηκε μόνο με την παρακολούθηση και το ξεπάστρεμα των διαφόρων ανταρτών της περιοχής.
Το δέκατο πέμπτο Σώμα στρατού που είχε έδρα το Ερζερούμ παρακολούθησε και ξεπάστρεψε τον Έλληνα αντάρτη Eftalidi (σ.τ.μ. Εφταλίδη, εννοεί μάλλον τον Ευκλείδη, ήτοι Ευκλείδη Κουρτίδη από τη Σάντα που ήρθε στην Ελλάδα και πέθανε στη Νέα Σάντα Ν. Κιλκίς) μαζί με τους άλλους αντάρτες που δρούσαν στην περιοχή Τραπεζούντος.
Από την άλλη μεριά εξοπλίζοντας το Λαό μας, ιδρύσαμε Εθνικές Οργανώσεις στα μέρη του Πόντου που γυροφέρνανε οι Έλληνες αντάρτες...».
Τι λέει ο Τσετίν Τουζουνέρ
Σε μια άλλη έκδοση του Νουτούκ που επιμελήθηκε ο Τσετίν Τουζουνέρ (Cetin Tuzuner) με τον τίτλο Ατατούρκ, η ζωή του Επαναστάσεις- Μνήμες, σχετικά με το Ποντιακό Ζήτημα, γράφονται τα ακόλουθα (σελ. 67):
Εξέγερση στον Πόντο
«Κατά τη διάρκεια του πολέμου της Ανεξαρτησίας οι Έλληνες ξεκίνησαν έναν αγώνα με σκοπό την ίδρυση Ελληνικού Ποντιακού Κράτους.
Περί τα τέλη του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου, 15.000 ένοπλοι Έλληνες, μαζί με άλλους Έλληνες που τους στήριζαν, έστησαν στην περιοχή της Μπάφρας αντάρτικο. Συγκεντρώνοντας όλα τα όπλα και τα πυρομαχικά που άφησαν πίσω τους οι Ρώσοι φεύγοντας από την
Ανατολία, στην περιοχή του Πόντου και ιδιαίτερα στα δυτικά μέρη έστησαν αντάρτικα.
Μαζί με εθελοντές που ήρθαν από Ελλάδα, ο αριθμός των ανταρτών ανέβηκε στις 25.000. Ενθαρρυνόμενοι αυτοί οι αντάρτες από την ενίσχυση των Ελλήνων από τους Συμμάχους, άρχισαν να πιέζουν τους Τούρκους της περιοχής. Αργότερα συνεννοηθέντες με τους Αρμένιους, που ήταν στην περιοχή της Αμάσειας, άρχισαν να καίνε σχολεία και σπίτια και να σκοτώνουν τον Τούρκικο Λαό.
Αυτές οι δραστηριότητες των Ελλήνων, που τράβηξαν από το 1919 μέχρι το 1921, κατεπνίγησαν από τις Εθνικές Δυνάμεις. Οι περισσότεροι των Ελλήνων ανταρτών, εξολοθρεύτηκαν σ' αυτές τις συγκρούσεις.
Με την εγκατάλειψη της Ανατολίας το 1923 από τους Ελληνες που ζούσαν σ’ αυτήν την περιοχή, έληξαν και οι προσπάθειες ιδρύσεως Ποντιακού κράτους».
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου