Το Τιακ Κιλισέ ιδρύθηκε στο διάστημα 1835 - 1841 από ελληνικές οικογένειες που ήρθαν το 1820 από το χωριό Τιακ Κιλισέ της περιοχής Αρζρούμ και εγκαταστάθηκαν στο Μενεβίκ της περιοχής Δμανίσι της Γεωργίας.
Η έλλειψη των ελεύθερων κρατικών χωραφιών και οι πιέσεις από την πλευρά των Αρμενίων και των Τατάρων του Μπορτσαλό ανάγκασαν τις ελληνικές οικογένειες να μετακομίσουν στην περιοχή Τσάλκας. Το ρεύμα των μεταναστών αυξήθηκε στα 1840, όταν αυτοί που μετακόμισαν στο Τιακ Κιλισέ πληροφόρησαν τους συγγενείς τους για την ύπαρξη κρατικών χωραφιών στην περιοχή Τσάλκας.
Το 1838 οι Έλληνες άρχισαν να χτίζουν την εκκλησία τους πάνω στα θεμέλια παλιάς γεωργιανής εκκλησίας, που βρισκόταν στο κέντρο του χωριού. Η κατασκευή αυτή τελείωσε το φθινόπωρο. Για τα εγκαίνια κλήθηκε ένας ιερέας από το γειτονικό χωριό Γεντί Κιλισέ. Λόγω των λίγων πιστών στο χωριό Τιακ Κιλισέ δεν ήρθε κανένας ιερέας, αλλά έμειναν στο χωριό Μενεβίκ.
Οι πιστοί τότε αποφάσισαν να κάνουν συνέλευση, για να διορίσουν έναν ιερέα στην εκκλησία τους. Έτσι διορίστηκε ένας κάτοικος του Γεντί Κιλισέ, ο Ζήροβ, ο οποίος όμως δεν έμεινε πολύ στη θέση αυτή, γιατί ο υπεύθυνος των εκκλησιών της Τσάλκας, ο Ξενοδόχοβ, διόρισε νέο ιερέα, τον Ιωάννη Σπυριδόνοβ, στην εκκλησία της Μεταμόρφωσης του Κυρίου.
Να σημειώσουμε ότι η εκκλησία της Μεταμόρφωσης του Κυρίου χτίστηκε γρήγορα και δεν είχε καλή εξωτερική όψη.
Γι' αυτό το 1840 ο υπεύθυνος των εκκλησιών της περιοχής Τσάλκας έκανε παρατηρήσεις για τη μη ικανοποιητική κατάσταση της εκκλησίας. Ο Ξενοδόχοβ τότε δήλωσε επίσημα στη γραμματεία του Έξαρχου της Γεωργίας και στους κατοίκους του χωριού ότι σκοπεύει να αλλάξει την εξωτερική όψη της με δικά του έξοδα. Έτσι η εκκλησία αυτή άλλαξε πολύ και τελικά έγινε δώρο του ιερέα Ξενοδόχοβ στους κατοίκους του χωριού. Τη μεγαλύτερη οικονομική βοήθεια όμως πρόσφεραν οι πιστοί.
Το 1840 υπήρξε η περίοδος της ακμής του θρησκευτικού πνεύματος των Ελλήνων της περιοχής Τσάλκας. Σε διάστημα 10 χρόνων έχτισαν τα σπίτια τους και τακτοποιήθηκαν. Μετά άρχισαν να χτίζουν τους ιερούς ναούς, για να μην ξεχνάνε τα παιδιά τους τη μητρική γλώσσα και την Ορθοδοξία τους. Το 1840 οι κάτοικοι του χωριού Τιακ Κιλισέ έχτισαν την πρώτη εκκλησία τους και αμέσως μετά άρχισαν να επισκευάζουν μια παλιά γεωργιανή εκκλησία που βρισκόταν κοντά στο χωριό.
Οι πρόγονοι των κατοίκων αυτού του χωριού, που έζησαν στη Μικρά Ασία πιέζονταν από τους γειτονικούς λαούς στη θρησκεία και γλώσσα και γι' αυτό η νέα γενιά ξέχασε τη μητρική γλώσσα.
Από τις αρχές του 1920 οι κάτοικοι αυτού του χωριού άρχισαν να ταξιδεύουν στην περιοχή του Αχαλτσίχε και απομακρύνθηκαν από την εκκλησία και το σχολείο. Αυτό το γεγονός επηρέασε αρνητικά τη γλώσσα των πιστών του Τιακ Κιλισέ. Τα επίσημα έγγραφα πληροφορούν ότι ο υπεύθυνος των εκκλησιών της Τσάλκας, ο Ξενοδόχοβ, το 1845 ίδρυσε εκκλησιαστικό σχολείο στην εκκλησία του Τιακ Κιλισέ.
Από τότε τα παιδιά , ιδιαίτερα τα αγόρια, άρχισαν να πηγαίνουν στο σχολείο, όπου τα μαθήματα διδάσκονταν στην ελληνική γλώσσα. Τα περισσότερα παιδιά μιλούσαν τα οθωμανικά και αρμένικα, γι' αυτό οι δάσκαλοι πολλές φορές μιλούσαν σ' αυτές τις γλώσσες, για να γίνουν κατανοητοί από τα παιδιά.
Εξαιτίας των προσπαθειών των ιερέων το επίπεδο της γνώσης της μητρικής γλώσσας ανέβηκε. Στα 1890 ο εκρωσισμός κατάστρεψε τα σχέδια και τις επιτυχίες των Ελλήνων. Από τότε τα παιδιά των Ελλήνων έπρεπε να σπουδάσουν όπως και τα παιδιά των ντόπιων στα ρωσικά. Εδώ μιλάμε για τους ντόπιους Γεωργιανούς που ζουν στις σημερινές περιοχές Δμανίση και Τετριτσκαρό. Τέτοιοι στην Τσάλκα δεν υπήρχαν καθόλου.
Να σημειώσουμε ότι οι τοπικές αρχές, αλλά και οι επίσημες αρχές της Ρωσικής Αυτοκρατορίας θεωρούσαν τους Τατάρους και Αρμενίους δικούς τους. Ως τις αρχές του 20ου αιώνα οι Έλληνες ήταν ξένοι. Και όταν οι Έλληνες της Τσάλκας δέχτηκαν να πάρουν τη Ρωσική υπηκοότητα, πάλι δεν τους θεώρησαν δικούς τους, επειδή οι τοπικές αρχές αποτελούνταν από άτομα ταταρικής και αρμενικής καταγωγής.
Οι Έλληνες μιλούσαν μια ανατολίτικη διάλεκτο χρησιμοποιώντας πολλές ελληνικές και αραβο - περσικές λέξεις. Στον Καύκασο οι Έλληνες συμπλήρωναν το λεξιλόγιο τους με ταταρικές λέξεις. Τη Σοβιετική περίοδο η τουρκική γλώσσα των Ελλήνων της περιοχής Τσάλκας ήταν αγνώριστη, επειδή περιείχε λέξεις από πολλές γλώσσες, όπως επίσης -και από τα ρωσικά. Αν ζούσε η παλιά γενιά των Ελλήνων, δε θα καταλάβαινε τη νέα γενιά.
Οι δάσκαλοι της Ρωσικής γλώσσας όμως έπρεπε να εξηγούν όλους τους κανόνες της γραμματικής στην τουρκική γλώσσα. Η νέα γενιά των Ελλήνων έπρεπε να κάνει προσπάθειες να μάθει τη Ρωσική γλώσσα, ενώ μιλούσε μια από τις διαλέκτους της τουρκικής.
Τελικά οι Έλληνες δεν κατάφεραν να μάθουν καλά τη Ρωσική γλώσσα, επειδή ζούσαν σε περιοχή απομονωμένη και μακριά από το κέντρο.
Η εκκλησία όμως κατάφερε να διατηρήσει και να αναπτύξει την Ορθοδοξία σ' αυτή την περιοχή της Ρωσικής Αυτοκρατορίας και έκανε πολλά για τη διατήρηση της μητρικής γλώσσας. Στο δεύτερο μισό του 19ου αιώνα όμως τα εθνικά προβλήματα άρχισαν να παραβιάζουν τα δημοκρατικά δικαιώματα των εθνικών μειονοτήτων, μεταξύ των οποίων ήταν και Έλληνες.
Σωκράτης Αγγελίδης
Διδάκτορας. Ιστορίας- Ανατολικολόγος
Η έλλειψη των ελεύθερων κρατικών χωραφιών και οι πιέσεις από την πλευρά των Αρμενίων και των Τατάρων του Μπορτσαλό ανάγκασαν τις ελληνικές οικογένειες να μετακομίσουν στην περιοχή Τσάλκας. Το ρεύμα των μεταναστών αυξήθηκε στα 1840, όταν αυτοί που μετακόμισαν στο Τιακ Κιλισέ πληροφόρησαν τους συγγενείς τους για την ύπαρξη κρατικών χωραφιών στην περιοχή Τσάλκας.
Το 1838 οι Έλληνες άρχισαν να χτίζουν την εκκλησία τους πάνω στα θεμέλια παλιάς γεωργιανής εκκλησίας, που βρισκόταν στο κέντρο του χωριού. Η κατασκευή αυτή τελείωσε το φθινόπωρο. Για τα εγκαίνια κλήθηκε ένας ιερέας από το γειτονικό χωριό Γεντί Κιλισέ. Λόγω των λίγων πιστών στο χωριό Τιακ Κιλισέ δεν ήρθε κανένας ιερέας, αλλά έμειναν στο χωριό Μενεβίκ.
Οι πιστοί τότε αποφάσισαν να κάνουν συνέλευση, για να διορίσουν έναν ιερέα στην εκκλησία τους. Έτσι διορίστηκε ένας κάτοικος του Γεντί Κιλισέ, ο Ζήροβ, ο οποίος όμως δεν έμεινε πολύ στη θέση αυτή, γιατί ο υπεύθυνος των εκκλησιών της Τσάλκας, ο Ξενοδόχοβ, διόρισε νέο ιερέα, τον Ιωάννη Σπυριδόνοβ, στην εκκλησία της Μεταμόρφωσης του Κυρίου.
Να σημειώσουμε ότι η εκκλησία της Μεταμόρφωσης του Κυρίου χτίστηκε γρήγορα και δεν είχε καλή εξωτερική όψη.
Γι' αυτό το 1840 ο υπεύθυνος των εκκλησιών της περιοχής Τσάλκας έκανε παρατηρήσεις για τη μη ικανοποιητική κατάσταση της εκκλησίας. Ο Ξενοδόχοβ τότε δήλωσε επίσημα στη γραμματεία του Έξαρχου της Γεωργίας και στους κατοίκους του χωριού ότι σκοπεύει να αλλάξει την εξωτερική όψη της με δικά του έξοδα. Έτσι η εκκλησία αυτή άλλαξε πολύ και τελικά έγινε δώρο του ιερέα Ξενοδόχοβ στους κατοίκους του χωριού. Τη μεγαλύτερη οικονομική βοήθεια όμως πρόσφεραν οι πιστοί.
Το 1840 υπήρξε η περίοδος της ακμής του θρησκευτικού πνεύματος των Ελλήνων της περιοχής Τσάλκας. Σε διάστημα 10 χρόνων έχτισαν τα σπίτια τους και τακτοποιήθηκαν. Μετά άρχισαν να χτίζουν τους ιερούς ναούς, για να μην ξεχνάνε τα παιδιά τους τη μητρική γλώσσα και την Ορθοδοξία τους. Το 1840 οι κάτοικοι του χωριού Τιακ Κιλισέ έχτισαν την πρώτη εκκλησία τους και αμέσως μετά άρχισαν να επισκευάζουν μια παλιά γεωργιανή εκκλησία που βρισκόταν κοντά στο χωριό.
Οι πρόγονοι των κατοίκων αυτού του χωριού, που έζησαν στη Μικρά Ασία πιέζονταν από τους γειτονικούς λαούς στη θρησκεία και γλώσσα και γι' αυτό η νέα γενιά ξέχασε τη μητρική γλώσσα.
Από τις αρχές του 1920 οι κάτοικοι αυτού του χωριού άρχισαν να ταξιδεύουν στην περιοχή του Αχαλτσίχε και απομακρύνθηκαν από την εκκλησία και το σχολείο. Αυτό το γεγονός επηρέασε αρνητικά τη γλώσσα των πιστών του Τιακ Κιλισέ. Τα επίσημα έγγραφα πληροφορούν ότι ο υπεύθυνος των εκκλησιών της Τσάλκας, ο Ξενοδόχοβ, το 1845 ίδρυσε εκκλησιαστικό σχολείο στην εκκλησία του Τιακ Κιλισέ.
 |
| Η πρώτη τάξη του σχολείου το 1972 |
Εξαιτίας των προσπαθειών των ιερέων το επίπεδο της γνώσης της μητρικής γλώσσας ανέβηκε. Στα 1890 ο εκρωσισμός κατάστρεψε τα σχέδια και τις επιτυχίες των Ελλήνων. Από τότε τα παιδιά των Ελλήνων έπρεπε να σπουδάσουν όπως και τα παιδιά των ντόπιων στα ρωσικά. Εδώ μιλάμε για τους ντόπιους Γεωργιανούς που ζουν στις σημερινές περιοχές Δμανίση και Τετριτσκαρό. Τέτοιοι στην Τσάλκα δεν υπήρχαν καθόλου.
Να σημειώσουμε ότι οι τοπικές αρχές, αλλά και οι επίσημες αρχές της Ρωσικής Αυτοκρατορίας θεωρούσαν τους Τατάρους και Αρμενίους δικούς τους. Ως τις αρχές του 20ου αιώνα οι Έλληνες ήταν ξένοι. Και όταν οι Έλληνες της Τσάλκας δέχτηκαν να πάρουν τη Ρωσική υπηκοότητα, πάλι δεν τους θεώρησαν δικούς τους, επειδή οι τοπικές αρχές αποτελούνταν από άτομα ταταρικής και αρμενικής καταγωγής.
Οι Έλληνες μιλούσαν μια ανατολίτικη διάλεκτο χρησιμοποιώντας πολλές ελληνικές και αραβο - περσικές λέξεις. Στον Καύκασο οι Έλληνες συμπλήρωναν το λεξιλόγιο τους με ταταρικές λέξεις. Τη Σοβιετική περίοδο η τουρκική γλώσσα των Ελλήνων της περιοχής Τσάλκας ήταν αγνώριστη, επειδή περιείχε λέξεις από πολλές γλώσσες, όπως επίσης -και από τα ρωσικά. Αν ζούσε η παλιά γενιά των Ελλήνων, δε θα καταλάβαινε τη νέα γενιά.
Οι δάσκαλοι της Ρωσικής γλώσσας όμως έπρεπε να εξηγούν όλους τους κανόνες της γραμματικής στην τουρκική γλώσσα. Η νέα γενιά των Ελλήνων έπρεπε να κάνει προσπάθειες να μάθει τη Ρωσική γλώσσα, ενώ μιλούσε μια από τις διαλέκτους της τουρκικής.
Τελικά οι Έλληνες δεν κατάφεραν να μάθουν καλά τη Ρωσική γλώσσα, επειδή ζούσαν σε περιοχή απομονωμένη και μακριά από το κέντρο.
Η εκκλησία όμως κατάφερε να διατηρήσει και να αναπτύξει την Ορθοδοξία σ' αυτή την περιοχή της Ρωσικής Αυτοκρατορίας και έκανε πολλά για τη διατήρηση της μητρικής γλώσσας. Στο δεύτερο μισό του 19ου αιώνα όμως τα εθνικά προβλήματα άρχισαν να παραβιάζουν τα δημοκρατικά δικαιώματα των εθνικών μειονοτήτων, μεταξύ των οποίων ήταν και Έλληνες.
Σωκράτης Αγγελίδης
Διδάκτορας. Ιστορίας- Ανατολικολόγος
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου