Κυρίως μετά την αποχώρησιν του αγγλικού στρατού εξ Αμισού χρονολογείται η τρομακτική περίοδος την οποία υπέστη μαρτυρικώς ο δυστυχής Πόντος, εξελιχθείσα βαθμηδόν εις κακώσεις και σποραδικούς εκτοπισμούς, μέχρις ου εδόθη εις τον αιμοδιψή στρατηγόν Νουρεντίν η πληρεξουσιότης να πνίξη την ύπαρξιν των χριστιανών του Πόντου εις το αίμα των Ποντίων. Ο Νουρεντίν πασάς εστηρίχθη επί του στρατού, αλλά και επί μερικών αρχιτσέτηδων, μεταξύ των οποίων ο Οσμάν αγάς και άλλοι.
Έκτοτε άρχιζε η σπαρακτική τραγωδία της περιφερείας αυτής της οποίας θα σκιαγραφήσωμεν μερικά επεισόδια εις τα οποία παρευρέθημεν και είδομεν ιδίοις όμμασι.
Τη 8η Δεκεμβρίου 1920 η κεμαλική κυβέρνησις ήρχισε τας φυλακίσεις των χριστιανών προκρίτων, επιστημόνων και εμπόρων.
Τότε συνελήφθη και ο αείμνηστος επίσκοπος Ζήλων, ο οποίος ερίφθη εις τας φυλακάς της Αμασείας, όπου και παρέδωκε το πνεύμα, κατ'άλλους μεν δηλητηριασθείς, κατ' άλλους δε φονευθείς από άγριον ξυλοκόπημα.
Κατά τα τέλη Δεκεμβρίου ήρχισεν η περισυλλογή των όπλων των χριστιανών. Το μέτρον τούτο ηνάγκασε πολλούς χριστιανούς να καταφύγουν εις τα όρη, διότι αντελήφθησαν την σημασίαν τούτου. Κατά τας αρμενικάς σφαγάς είχεν επίσης προηγηθεί ο αφοπλισμός των κατοίκων κατά Μάιον του 1915.
Την 15ην Φεβρουαρίου, την εορτήν της Υπαπαντής σώματα τακτικά και άτακτα κεμαλικού στρατού περιεκύκλωσαν και επολιόρκησαν τα ελληνικά χωρία Σαμψούντος, Αμασείας, Πάφρας, Έρπαα και Μερζιφούντος δια νυκτός ζητούντα τα όπλα των χριστιανών.
Οι Τούρκοι ήρχιζαν να βασανίζουν τας οικογενείας ζητούντες τους καταφυγόντας εις τα όρη χριστιανούς. Οι Τούρκοι κατόρθωσαν να περισυλλέξουν τότε περί τα 18.000 όπλα, κατόπιν πολλών βασανιστηρίων εις τα οποία υπέβαλον τον πληθυσμόν.
Την ημέρα της Μεγάλης Πέμπτης οι Τούρκοι έφθασαν εις τα πέριξ της πόλεως Έρπαά. Εκεί εφόνευσαν επτά Έλληνες. Ειδοποιηθείσα η κυβέρνησις περί ων φόνων τούτων δεν έλαβε κανέν μέτρον, εκ του οποίου αντελήφθη μεν ότι το κακούργημα έγινεν εν συμφωνία και γνώσει της κυβερνήσεως.
Μετά τινας ημέρας οι Τούρκοι, αφού εις την ύπαιθρον διαρκώς έκλεπτον και ελήστευον, παρέλαβον 5 χριστιανούς, τους οποίους μετέφερον εις το τουρκικόν χωρίον Δερελί. Εκεί, αφου τους ηκρωτηρίασαν, κόψαντες τα ώτα των τους έρριψαν ζωντανούς εις φρέαρ και βαρβάρως λιθοβολούντες τους εφόνευσαν.
Την 14 Ιουνίου 1921 σημειώνομεν ως αποφράδα ημέραν δια την περιφέρειαν Έρπαά.
Την 3ην μ.μ. ο Οσμάν αγάς ενεφανίσθη μετά σπουδαίας δυνάμεως εις την περιφέρειαν και την πόλιν. Οι χριστιανοί, οι οποίοι είχον την ατυχίαν να συναντηθούν μετά των αγρίων εκείνων ορδών, άνευ ετέρου, εφονεύοντο βασανιζόμενοι.
Τον πρόεδρον του χωρίου Κους Ολτηρέν Κυριάκον Μπαϊρακτάρογλου τον επριόνισαν, ως και τον εφημέριον παπά Λάζαρον, τον Φώτιον Παλαιστήν και πολλούς άλλους.
Ο Οσμάν αγάς συνέλαβεν όλους τους προκρίτους και εμπόρους και τους εφυλάκισεν εις το μέγαρον του Ιωάννου Δ. Ελευθεριάδου.
Εν τω μεταξύ όλοι οι έμποροι ούτοι εληστεύθησαν εν τη φυλακή οι δε στρατιώται ελαφυραγώγησαν τας οικίας των.
Κατόπιν τούτων το ανθρωπόμορφον τέρας διέταξε να στήσουν φοβερά βασανιστήρια της ιδικής του επινοήσεως, εις τα υπόγεια του μεγάρου εκείνου. Έστησαν οριζοντίως μεγάλην δοκόν, υπεράνω δε αυτής ανήρτησαν δια σχοινιών άλλην επίσης βαρείαν δοκόν, υπεράνω δε αυτής ανήρτησαν διά σχοινιών άλλην επίσης βαρείαν δοκόν, κρατουμένην δια σχοινιών εκ της οροφής. Οι χριστιανοί δεμένοι εξηπλώνοντο επί της δοκού, ότε οι δήμιοι δια καταλλήλου μηχανισμού άφηνον την άνωθεν αιωρουμένην δοκόν να καταπέση επί του σώματος των δυστυχών, οι οποίοι ούτω συνετρίβοντο οικτρώς, ενώ οι κακούργοι ηλάλαζον εκ χαράς και εχόρευον.
Την 28 Ιουνίου επετέθησαν εναντίον του χωρίου Χατζή βέη, το οποίον ηρίθμει 75 οικογενείας Ελλήνων.
Προηγουμένως δια πλαστών επιστολών προσεπάθησαν να εξαπατήσουν τους χωρικούς, διαδίδοντες ότι ο Οσμάν αγά αναχωρεί προς την Σαμψούντα, αλλ' ούτοι αντιληφθέντες το πράγμα εξαπέστειλαν τους νέους εις τα όρη, κρυβέντες και οι ίδιοι οπωσδήποτε και περιμένοντας την έλευσιν των απαίσιων κακούργων.
Πράγματι την πρωίαν περί τα ξημερώματα, αποσπάσματα Τσετών του Οσμάν αγά και Τούρκων των πέριξ, περιεκύκλωσαν το ρηθέν χωρίον και τους μεν άρρενας επέρασαν εν στόματι μαχαίρας, τα δε βρέφη και παιδία έρριψαν εις τα φρέατα ζωντανά. Τας γυναίκας ενέκλεισαν εις τας εκκλησίας, τας δε παρθένους ητίμασαν, τελευταίως δε έρριψαν εις τον ποταμόν, πυροβολούντες και λογχίζοντες αυτάς. Μόνον δύο γυναίκες εσώθησαν πληγωμένοι, εξ ων μία λεγομένη Εύμορφη.
Εκ του 15 λεπτά απέχοντος λόφου του προφήγου Ηλίου, με σπαραγμούς εβλέπομεν τα γινόμενα, μη όντες εις θέσιν να αντεπεξέλθωμεν.
Εκ των 500 κατοίκων του χωρίου εσώθησαν μόνον 20 άνδρες και δύο γυναίκες. Οι δε λοιποί φονευμένοι ήσαν ερριμένοι δεξιά και αριστερά εις τους δρόμους και τους φράκτας οι δε γέροντες και τα γυναικόπαιδια εις τα φρέατα.
Μετά την καταστροφήν του χωρίου τούτου οι αποτρόπαιοι κακούργοι εβάδισαν εναντίον του μεγάλου χωρίου Κηρκηχαρμάν.
Οι κάτοικοι αναληφθέντες τον κίνδυνον εκρύβησαν ματαίως εις αγρούς καννάβεων και τινα γυναικόπαιδα έφυγαν ομού με τους άνδρας εις τα όρη. 700 περίπου ψυχαί παρεδόθησαν εις λιτανείας και δεήσεις δια την σωτηρίαν των εντός των εκκλησιών.
Ο Οσμάν αγάς συνέλαβε τα γυναικόπαιδα και τους γέροντας τους οποίους ενέκλεισαν εντός 4 μεγάλων οικιών.
Αφού δε ητίμασαν τας παρθένους, τας ενέκλεισεν εις τα ρηθέντα οικήματα, όπου κατόπιν δια βομβών έδωκαν εις όλους τους δυστυχείς οικτρότατον θάνατον. Περί του χωρίου τούτου βραδύτερον εκυκλοφόρησεν η εξής παράδοξος διάδοσις.
Ότε επλησίαζον οι κακούργοι του Οσμάν αγά, οι έντρομοι κάτοικοι εντός της εκκλησίας νυχθημερόν τελούντες παρακλήσεις μετελάμβανον των αχράντων μυστηρίων. Αίφνης - διότι ήτο Πάσχα -καθ' ην ώραν ησπάζοντο αλλήλους, αυθορμήτως τα άσπρα αυγά, τα οποία έφεραν εντός της εκκλησίας εκοκκίνησαν, αι εικόνες των Αγίων επέτων καθώς και ο μέγας σταυρός εντός της εκκλησίας, μεθ' ο εξηφανίσθησαν όλα!
Τα καταστραφέντα χωριά ήσαν Κουζολτιρέν και Βερύζταγη. Τα δύο χωρία ταύτα απέχουν τρία τέταρτα της ώρας απ' αλλήλων. Οι κάτοικοι και των δύο χωρίων, προβλέποντες την επερχομένην συμφοράν συνηθροίσθησαν εντός του χωρίου Κυζ Ολτιρέν. Η απελπισία ήτο ζωγραφισμένη εις τα πρόσωπα των δυστυχών, άφωνοι ως τα πρόβατα προ της σφαγής. Τα παιδιά και αι γυναίκες έκλαιον σιωπηλός, οι δε άνδρες άοπλοι ως είμεθα, προσεβλέπομεν αλλήλους, ως παράφρονες μη γνωρίζοντες τι να πράξωμεν.
Τέλος απεφασίσαμεν να σπεύσωμεν οι άνδρες όπως συναντήσωμεν το ανταρτικόν σώμα του οπλαρχηγού Γεωργίου Μεγαλομύστακος (Παλαμπουγιούκ) και να εφοδιασθώμεν με μερικά όπλα και να φυγαδεύσωμεν τα γυναικόπαιδα. Η ανδρεία των γυναικών ήτο ασυγκρίτως μεγαλυτέρα των ανδρών. Μας εβίαζον να φύγωμεν ημείς πριν μας καταλάβουν και πολιορκηθούμε εντός των χωρίων υπό των κακούργων.
Αφήσαμεν τα ταλαίπωρα γυναικόπαιδά μας εις το έλεος του Θεού. Καθ' ην στιγμήν όμως ημείς εγκατελείπομεν το χωρίον οι κακούργοι του Οσμάν αγά εισήρχοντο. Ήτο ξημέρωμα. Ομού με τους κακούργους ήσαν και αστυνόμοι πολλοί. Ήσαν προορισμένοι να παραλάβουν τα χρήματα των δυστυχών ετοιμοθανάτων. Δια τα έπιπλα και λοιπά οικιακά πράγματα άφηνον τους πέριξ χωρικούς να λαφυραγωγούν.
Όλαι αι γυναίκες και παρθέναι συλληφθείσαι ενεκλείσθησαν εντός της εκκλησίας του Αγίου Χαραλάμπους. Είναι αφάνταστον το τι διεπράχθη εκεί βδελυρόν και ανόσιον. Αι παρθένοι και αι γυναίκες εβιάζοντο εντός του ιερού και επυροβολούντο αι εικόνες και υβρίζοντο τα ιερά.
Οι περί το όρος Μπογαλή 18 αντάρται Έλληνες ειδοποιηθέντες εν τω μεταξύ εκ των πέριξ χωρίων, εναντίον των οποίων επυροβόλουν οι κακούργοι, επετέθησαν ανδρείως, ολίγοι αυτοί εναντίον των ανάνδρων σφαγέων, οι οποίοι τραπέντες εις φυγήν ειδοποίησαν τους οργιάζοντας εις το χωρίον Χερήζαταγκ Τούρκους, οίτινες πανικόβλητοι ετράπησαν εις φυγήν, εγκαταλείψαντες τα θύματά των. Την επομένην εύρομεν τα γυναικόπαιδά μας διεσκορπισμένα και οδυρόμενα τήδε κακείσε.
Αχιλλέα Στεφάνου Ανθεμίδη
Δρ Νομικής Πανεπιστημίου Gottingen
Έκτοτε άρχιζε η σπαρακτική τραγωδία της περιφερείας αυτής της οποίας θα σκιαγραφήσωμεν μερικά επεισόδια εις τα οποία παρευρέθημεν και είδομεν ιδίοις όμμασι.
 |
| Ο Οπλαρχηγός Απανόζ Γιώργης με τα παλληκάρια του |
Τότε συνελήφθη και ο αείμνηστος επίσκοπος Ζήλων, ο οποίος ερίφθη εις τας φυλακάς της Αμασείας, όπου και παρέδωκε το πνεύμα, κατ'άλλους μεν δηλητηριασθείς, κατ' άλλους δε φονευθείς από άγριον ξυλοκόπημα.
Κατά τα τέλη Δεκεμβρίου ήρχισεν η περισυλλογή των όπλων των χριστιανών. Το μέτρον τούτο ηνάγκασε πολλούς χριστιανούς να καταφύγουν εις τα όρη, διότι αντελήφθησαν την σημασίαν τούτου. Κατά τας αρμενικάς σφαγάς είχεν επίσης προηγηθεί ο αφοπλισμός των κατοίκων κατά Μάιον του 1915.
Την 15ην Φεβρουαρίου, την εορτήν της Υπαπαντής σώματα τακτικά και άτακτα κεμαλικού στρατού περιεκύκλωσαν και επολιόρκησαν τα ελληνικά χωρία Σαμψούντος, Αμασείας, Πάφρας, Έρπαα και Μερζιφούντος δια νυκτός ζητούντα τα όπλα των χριστιανών.
Οι Τούρκοι ήρχιζαν να βασανίζουν τας οικογενείας ζητούντες τους καταφυγόντας εις τα όρη χριστιανούς. Οι Τούρκοι κατόρθωσαν να περισυλλέξουν τότε περί τα 18.000 όπλα, κατόπιν πολλών βασανιστηρίων εις τα οποία υπέβαλον τον πληθυσμόν.
Την ημέρα της Μεγάλης Πέμπτης οι Τούρκοι έφθασαν εις τα πέριξ της πόλεως Έρπαά. Εκεί εφόνευσαν επτά Έλληνες. Ειδοποιηθείσα η κυβέρνησις περί ων φόνων τούτων δεν έλαβε κανέν μέτρον, εκ του οποίου αντελήφθη μεν ότι το κακούργημα έγινεν εν συμφωνία και γνώσει της κυβερνήσεως.
Μετά τινας ημέρας οι Τούρκοι, αφού εις την ύπαιθρον διαρκώς έκλεπτον και ελήστευον, παρέλαβον 5 χριστιανούς, τους οποίους μετέφερον εις το τουρκικόν χωρίον Δερελί. Εκεί, αφου τους ηκρωτηρίασαν, κόψαντες τα ώτα των τους έρριψαν ζωντανούς εις φρέαρ και βαρβάρως λιθοβολούντες τους εφόνευσαν.
Την 14 Ιουνίου 1921 σημειώνομεν ως αποφράδα ημέραν δια την περιφέρειαν Έρπαά.
Την 3ην μ.μ. ο Οσμάν αγάς ενεφανίσθη μετά σπουδαίας δυνάμεως εις την περιφέρειαν και την πόλιν. Οι χριστιανοί, οι οποίοι είχον την ατυχίαν να συναντηθούν μετά των αγρίων εκείνων ορδών, άνευ ετέρου, εφονεύοντο βασανιζόμενοι.
Τον πρόεδρον του χωρίου Κους Ολτηρέν Κυριάκον Μπαϊρακτάρογλου τον επριόνισαν, ως και τον εφημέριον παπά Λάζαρον, τον Φώτιον Παλαιστήν και πολλούς άλλους.
Ο Οσμάν αγάς συνέλαβεν όλους τους προκρίτους και εμπόρους και τους εφυλάκισεν εις το μέγαρον του Ιωάννου Δ. Ελευθεριάδου.
Εν τω μεταξύ όλοι οι έμποροι ούτοι εληστεύθησαν εν τη φυλακή οι δε στρατιώται ελαφυραγώγησαν τας οικίας των.
Κατόπιν τούτων το ανθρωπόμορφον τέρας διέταξε να στήσουν φοβερά βασανιστήρια της ιδικής του επινοήσεως, εις τα υπόγεια του μεγάρου εκείνου. Έστησαν οριζοντίως μεγάλην δοκόν, υπεράνω δε αυτής ανήρτησαν δια σχοινιών άλλην επίσης βαρείαν δοκόν, υπεράνω δε αυτής ανήρτησαν διά σχοινιών άλλην επίσης βαρείαν δοκόν, κρατουμένην δια σχοινιών εκ της οροφής. Οι χριστιανοί δεμένοι εξηπλώνοντο επί της δοκού, ότε οι δήμιοι δια καταλλήλου μηχανισμού άφηνον την άνωθεν αιωρουμένην δοκόν να καταπέση επί του σώματος των δυστυχών, οι οποίοι ούτω συνετρίβοντο οικτρώς, ενώ οι κακούργοι ηλάλαζον εκ χαράς και εχόρευον.
Την 28 Ιουνίου επετέθησαν εναντίον του χωρίου Χατζή βέη, το οποίον ηρίθμει 75 οικογενείας Ελλήνων.
Προηγουμένως δια πλαστών επιστολών προσεπάθησαν να εξαπατήσουν τους χωρικούς, διαδίδοντες ότι ο Οσμάν αγά αναχωρεί προς την Σαμψούντα, αλλ' ούτοι αντιληφθέντες το πράγμα εξαπέστειλαν τους νέους εις τα όρη, κρυβέντες και οι ίδιοι οπωσδήποτε και περιμένοντας την έλευσιν των απαίσιων κακούργων.
Πράγματι την πρωίαν περί τα ξημερώματα, αποσπάσματα Τσετών του Οσμάν αγά και Τούρκων των πέριξ, περιεκύκλωσαν το ρηθέν χωρίον και τους μεν άρρενας επέρασαν εν στόματι μαχαίρας, τα δε βρέφη και παιδία έρριψαν εις τα φρέατα ζωντανά. Τας γυναίκας ενέκλεισαν εις τας εκκλησίας, τας δε παρθένους ητίμασαν, τελευταίως δε έρριψαν εις τον ποταμόν, πυροβολούντες και λογχίζοντες αυτάς. Μόνον δύο γυναίκες εσώθησαν πληγωμένοι, εξ ων μία λεγομένη Εύμορφη.
Εκ του 15 λεπτά απέχοντος λόφου του προφήγου Ηλίου, με σπαραγμούς εβλέπομεν τα γινόμενα, μη όντες εις θέσιν να αντεπεξέλθωμεν.
Εκ των 500 κατοίκων του χωρίου εσώθησαν μόνον 20 άνδρες και δύο γυναίκες. Οι δε λοιποί φονευμένοι ήσαν ερριμένοι δεξιά και αριστερά εις τους δρόμους και τους φράκτας οι δε γέροντες και τα γυναικόπαιδια εις τα φρέατα.
Μετά την καταστροφήν του χωρίου τούτου οι αποτρόπαιοι κακούργοι εβάδισαν εναντίον του μεγάλου χωρίου Κηρκηχαρμάν.
Οι κάτοικοι αναληφθέντες τον κίνδυνον εκρύβησαν ματαίως εις αγρούς καννάβεων και τινα γυναικόπαιδα έφυγαν ομού με τους άνδρας εις τα όρη. 700 περίπου ψυχαί παρεδόθησαν εις λιτανείας και δεήσεις δια την σωτηρίαν των εντός των εκκλησιών.
Ο Οσμάν αγάς συνέλαβε τα γυναικόπαιδα και τους γέροντας τους οποίους ενέκλεισαν εντός 4 μεγάλων οικιών.
Αφού δε ητίμασαν τας παρθένους, τας ενέκλεισεν εις τα ρηθέντα οικήματα, όπου κατόπιν δια βομβών έδωκαν εις όλους τους δυστυχείς οικτρότατον θάνατον. Περί του χωρίου τούτου βραδύτερον εκυκλοφόρησεν η εξής παράδοξος διάδοσις.
Ότε επλησίαζον οι κακούργοι του Οσμάν αγά, οι έντρομοι κάτοικοι εντός της εκκλησίας νυχθημερόν τελούντες παρακλήσεις μετελάμβανον των αχράντων μυστηρίων. Αίφνης - διότι ήτο Πάσχα -καθ' ην ώραν ησπάζοντο αλλήλους, αυθορμήτως τα άσπρα αυγά, τα οποία έφεραν εντός της εκκλησίας εκοκκίνησαν, αι εικόνες των Αγίων επέτων καθώς και ο μέγας σταυρός εντός της εκκλησίας, μεθ' ο εξηφανίσθησαν όλα!
Τα καταστραφέντα χωριά ήσαν Κουζολτιρέν και Βερύζταγη. Τα δύο χωρία ταύτα απέχουν τρία τέταρτα της ώρας απ' αλλήλων. Οι κάτοικοι και των δύο χωρίων, προβλέποντες την επερχομένην συμφοράν συνηθροίσθησαν εντός του χωρίου Κυζ Ολτιρέν. Η απελπισία ήτο ζωγραφισμένη εις τα πρόσωπα των δυστυχών, άφωνοι ως τα πρόβατα προ της σφαγής. Τα παιδιά και αι γυναίκες έκλαιον σιωπηλός, οι δε άνδρες άοπλοι ως είμεθα, προσεβλέπομεν αλλήλους, ως παράφρονες μη γνωρίζοντες τι να πράξωμεν.
Τέλος απεφασίσαμεν να σπεύσωμεν οι άνδρες όπως συναντήσωμεν το ανταρτικόν σώμα του οπλαρχηγού Γεωργίου Μεγαλομύστακος (Παλαμπουγιούκ) και να εφοδιασθώμεν με μερικά όπλα και να φυγαδεύσωμεν τα γυναικόπαιδα. Η ανδρεία των γυναικών ήτο ασυγκρίτως μεγαλυτέρα των ανδρών. Μας εβίαζον να φύγωμεν ημείς πριν μας καταλάβουν και πολιορκηθούμε εντός των χωρίων υπό των κακούργων.
Αφήσαμεν τα ταλαίπωρα γυναικόπαιδά μας εις το έλεος του Θεού. Καθ' ην στιγμήν όμως ημείς εγκατελείπομεν το χωρίον οι κακούργοι του Οσμάν αγά εισήρχοντο. Ήτο ξημέρωμα. Ομού με τους κακούργους ήσαν και αστυνόμοι πολλοί. Ήσαν προορισμένοι να παραλάβουν τα χρήματα των δυστυχών ετοιμοθανάτων. Δια τα έπιπλα και λοιπά οικιακά πράγματα άφηνον τους πέριξ χωρικούς να λαφυραγωγούν.
Όλαι αι γυναίκες και παρθέναι συλληφθείσαι ενεκλείσθησαν εντός της εκκλησίας του Αγίου Χαραλάμπους. Είναι αφάνταστον το τι διεπράχθη εκεί βδελυρόν και ανόσιον. Αι παρθένοι και αι γυναίκες εβιάζοντο εντός του ιερού και επυροβολούντο αι εικόνες και υβρίζοντο τα ιερά.
Οι περί το όρος Μπογαλή 18 αντάρται Έλληνες ειδοποιηθέντες εν τω μεταξύ εκ των πέριξ χωρίων, εναντίον των οποίων επυροβόλουν οι κακούργοι, επετέθησαν ανδρείως, ολίγοι αυτοί εναντίον των ανάνδρων σφαγέων, οι οποίοι τραπέντες εις φυγήν ειδοποίησαν τους οργιάζοντας εις το χωρίον Χερήζαταγκ Τούρκους, οίτινες πανικόβλητοι ετράπησαν εις φυγήν, εγκαταλείψαντες τα θύματά των. Την επομένην εύρομεν τα γυναικόπαιδά μας διεσκορπισμένα και οδυρόμενα τήδε κακείσε.
Αχιλλέα Στεφάνου Ανθεμίδη
Δρ Νομικής Πανεπιστημίου Gottingen
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου