Εύξεινος Λέσχη Πτολεμαΐδας έριξε το σπόρο για την διεκδίκηση αναγνώρισης της Γενοκτονίας

Στα μέσα της δεκαετίας του 1985, τα πολιτικά κόμματα, εγκλωβισμένα σε στείρες αντιπαλότητες, αγωνιούν να ανακυκλωθούν στην εξουσία χρησιμοποιώντας παραδοσιακά πρότυπα.
Πολιτικά στελέχη ήταν απογοητευμένα από την αθηνοκεντρική και μονολιθική σκέψη των κομμάτων, που αρνούνταν να υπερασπιστούν τα μεγάλα περιφερειακά ζητήματα.
 Αντίθετα, άρχισαν να υιοθετούν συγκεντρωτικά και γραφειοκρατικά χαρακτηριστικά, αρνούμενα την ιστορική ανάλυση και τη νέα τάξη πραγμάτων. Ήταν η εποχή που η Ελλάδα έμπαινε στον οικονομικό και εθνικό μαρασμό.
Την ίδια περίοδο, η διοίκηση της Ευξείνου Λέσχης Πτολεμαΐδας, σε συνεργασία με αντίστοιχες αναζητήσεις, που αναπτύσσονταν στον σύλλογο «Αργώ» της Αθήνας, μετατρέπει τον πολιτιστικό σύλλογο σε πολιτική οργάνωση διεκδίκησης της αναγνώρισης της Γενοκτονίας.

Το 1984 δημιουργείται από λόγιους Ποντίους το Κέντρο Ποντιακών Μελετών, που αρχίζει να εντάσσει την παρουσία των Ποντίων στην Ελλάδα μέσα σε ένα γενικότερο πολιτικοκοινωνικό πλαίσιο.

Η Εύξεινος Λέσχη Πτολεμαΐδας αποτελεί, την ίδια περίοδο, ένα χώρο ιστορικών και πολιτικών ζυμώσεων, γιατί είναι φορτισμένη με μια δεκαπεντάχρονη εμπειρία πλούσιας δράσης, αλλά κύρια γιατί συγκροτείται από στελέχη του χώρου των πολιτικών και κοινωνικών αγώνων , και, ιδιαίτερα, γιατί τα στελέχη της έδρασαν στους πρωτοπόρους συλλόγους, την «Εύξεινο Λέσχη Θεσσαλονίκης» και την «Ένωση Ποντίων Φοιτητών». (Σημείωση σύνταξης: Ανάμεσα στους οποίους ο πρωτεργάτης της κίνησης Ευθύμης Ευθυμιάδης, και οι Υπάτιος Παπαδόπουλος, Παντελής Καραλευθέρης, Στέφανος Στεφανίδης και Παναγιώτης Μωυσιάδης)
Η εκκόλαψη του ιστορικού αιτήματος των Ποντίων στην ιστορία γίνεται, ουσιαστικά και μεθοδεύεται στην Πτολεμαΐδα, όπου το οργανωμένο συνδικαλιστικό κίνημα της περιοχής έπαιξε καθοριστικό ρόλο στο αγωνιστικό και διεκδικητικό πλαίσιο, μέσα στο οποίο κινήθηκαν, τότε, τα στελέχη.
Ένας άλλος λόγος που συνέβαλε στην ποντιακή αυτογνωσία ήταν η πλούσια βιβλιοθήκη της που οργανώθηκε τη δεκαετία του 1970. Το περιοδικό «Ποντιακή Εστία» και τα βιβλία, του Γιώργου Λαμψίδη «Τοπάλ Οσμάν», του Δημήτρη Ψαθά «Γη του Πόντου» του Χριστόφορου Τσέρτικ «Φλόγες στον Πόντο», καθώς και του Πανάρετου Τοπαλίδη, «Ο Πόντος ανά τους αιώνας», αποτέλεσαν την κιβωτό γνώσης και προβληματισμού, ώστε, ως μαθητές ακόμη του γυμνασίου, απαιτούσαμε από τη φιλόλογο μας να κάνει μάθημα ποντιακής ιστορίας, και γλώσσας.
Το 1982, στην τηλεοπτική εκπομπή «Να η ευκαιρία», που ενθουσίασε τους Ποντίους, η Λέσχη της Πτολεμαΐδας βάζει καθαρά και επιτακτικά το δικαίωμα των Ποντίων στην ιστορία, με τον ιστορικό, μέλος της Λέσχης και χοροδιδάσκαλο Γιάννη Σπυρίδη.

Τα φιλολογικό μνημόσυνο στους πολυγραφότατους λόγιους της Πτολεμαΐδας Παντελή Μελανοφρύδη και Ανανία Νικολαΐδη, τον Μάρτιο του 1985, επιβεβαιώνει την ανησυχία και τη στροφή του από τη λαογραφία στην ιστορική διάσταση του ποντιακού ζητήματος.
Το 1985 η Εύξεινος Λέσχη διοργανώνει δύο διαλέξεις με θέματα «Οι σφαγές των Ελλήνων στον Πόντο» και «Η Δημοκρατία του Πόντου» με ομιλητή τον νέο τότε καθηγητή Κώστα Φωτιάδη,
Η χρονιά, όμως, που μπορεί να χαρακτηριστεί σταθμός και απαρχή διεκδίκησης για την αναγνώριση της Γενοκτονίας σε βάρος των Ποντίων είναι ο Σεπτέμβριος του 1986, όταν η Εύξεινος Λέσχη Πτολεμαΐδας αποφασίζει να οργανώσει ανοιχτές πολιτικές εκδηλώσεις διεκδίκησης και αναγνώρισης της Γενοκτονίας. 
Στις εκδηλώσεις που έγιναν στην κεντρική πλατεία της Πτολεμαΐδας, παρουσιάστηκαν διαφάνειες, και φωτογραφικό υλικό, και εκδόθηκε η πρώτη ανακοίνωση, με τίτλο «Πόντος: 64 χρόνια προσφυγιάς, αλλοτρίωσης και σιωπής».
 Στο ιστορικό εκείνο κείμενο έμπαινε για πρώτη φορά το αίτημα από φορείς των Ποντίων για την «Αναγνώριση της γενοκτονίας του ποντιακού λαού από τα πολιτισμένα έθνη και από τον άμεσα υπεύθυνο, το τουρκικό κράτος».
Την ανακοίνωση αυτή προσυπέγραψαν η Εύξεινος Λέσχη Πτολεμαΐδας, ο Ποντιακός Σύλλογος Αθήνας «Αργώ», η Καλλιτεχνική Στέγη Ποντίων Βόρειας Ελλάδας και ο Σύλλογος Ποντίων Φοιτητών Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.
 Ταυτόχρονα τυπώθηκε αφίσα του Χρήστου Μαχαιρίδη με τη σκεπτόμενη κεφαλή και τον τίτλο «Πόντος: δικαίωμα στη μνήμη». Στον χώρο των εκδηλώσεων είχαν αναρτηθεί πανό, με συνθήματα όπως «Πόντος - 64 χρόνια προσφυγιάς, αλλοτρίωσης και σιωπής». «Να γνωρίσουμε την ιστορία μας — Να υπερασπιστούμε τον πολιτισμό μας — Να διαμορφώσουμε την ιδεολογία μας», «Πόντος — Μνήμη — Συνείδηση - Δίκαιος αγώνας».
Το γεγονός όμως που ορίζεται ως αφετηρία των δεκάχρονων αγώνων της Ευξείνου Λέσχης Πτολεμαΐδας είναι η ιστορική σύσκεψη που πραγματοποίησε στις 9 Σεπτεμβρίου του 1986 στο νεόχτιστο δημαρχιακό μέγαρο, παρουσία ποντιακών συλλόγων και της τότε Π.Ε.Π.Σ. 
Η σύσκεψη αυτή - τηρουμένων των αναλογιών - θα μπορούσε να έχει για τους Πόντιους το ιστορικό βάρος αντίστοιχο με εκείνη, που έγινε στις όχθες του Δούναβη για το ξεκίνημα της ελληνικής επανάστασης του 1821.
Στον χώρο αυτόν, ο Μ. Χαραλαμπίδης κατέθεσε στις 9 Σεπτεμβρίου 1996 το οργανωτικό και πολιτικό όραμα για την αναγνώριση και καταδίκη της γενοκτονίας από το ελληνικό κράτος και την παγκόσμια κοινή γνώμη.


Παναγιώτης Μωυσιάδης