Καρσλίδικα χωρία

Παιδία, αρ' θα λέγω σας το όραμαν ντο είδα,
σον Πόντον ντ' ανιστόρανα, με τέρτια εκρεμίγα.



Μανάχος γυροκλώσκουμνε, σον Καύκασον ευρέθα,
σο Καρς και σα χωρία θες, εκεί ετικλαέφτα.

Χειμώνας σο Κάρς

Χωρία, 'γνώρτσα περισσά, χωρία σην Πατρίδαν,
ατά ντο κι ανασπάλκουνταν και ζουν μ' έναν Ελπίδαν.


Εκεί, το Χαραμί Βαρτάν, κει και τ' Αρταχάν,
αφκά κατήβα χαμελά, αχά το Καγκισμάν.


Εδέβα, ασ' Ορτάκιοϊ, εγνώρτσα Τσιαπικλήδες,
ενούντσα κάτ' σην Γέιτσιαν, είδα τοι Τσιορμικλήδες.


Κατήβα σην Γαράκιλσεν, σο Βερισσιάν εσέβα,
φογόθα θα 'ρτε το κιντίν, ταβρανεφτά εξέβα.



Επήγα 'παν' σο Παντζιαρότ', το Μερενίζ' ση στράτα,
νεγκάστα σο γυρόκλωσμαν και σο Μπαρτούζ' εστάθα.


Εστάθα ν' αναπάουμαι, ανάσμαν για να παίρω,
σην κάρδεν κάτ' ετσούμσεμε, να λέγα 'το κι εξέρω.


Εκλώστα 'δα, εκλώστα 'κει, κάτ' είδα με το ψυόπο μ',
ετσάμωσα τ' ομάτοπα μ', έκλαψεν το καρδόπο μ'.


Επήγα τότε σο παρχάρ', είδα την παρχαρέτσαν,
γιοσμάσα και λεγνόμακρος, ζάρ' έσονε Κρωμέτσα.


Σ' ευώραν τη καραγατσί, ατέ τα ζα εστάλτσεν,
εκάτσεν, έρθεν σο ξυλάγγ', βούτορον να εβγάλνεν.


Αμάν εκαραμούτωσεν, θαρρώ εμέν' αγρείδεν
εκράτεσεν χολήν με μας, λές και τουσμάνον είδεν.


Και σίτε εδουρβάνιζεν, απαφκακέσ' ετέρνεν,
μουρδούλιζεν, κάτ' έλεεν, θαρρείς την ψυ μ' θ' επαίρνεν.


Ελάιζεν, σ' έναν γαρέρ', μαστορεκόν δουλεία,
θ' εβγάλνεν  ασό ξύγαλαν, βουτούρτα, τάν', μιντζία.


Και πλάν' κεκά σ' έναν τσιαΐρ', χορτάρια κιφαλώνε,
ο Γιόρτς κι ο Πέτρον ση μαχάν', καγάνια τσιαλικώνε.

Θέα από το κάστρο του Καρς

Κι ο Πάντσιον, τη Γαβρά ο κύρ', σο τασγιάχ' γερλία,
κοπάνιζεν με το τσιακούτς, ορθά τα κερεντία.


Κάμποσοι εθέριζαν χσρτάρ', την κερεντήν εκραίναν,
εκόσιζαν σ' έναν γαρέρ', την ψύν ατούν κι εβγάλναν.


Τεέδες, έχτιζαν τρανά, λεγμετερί δουλείας, εξέραναν,
 εστοίβαζαν, σα χέρια τουν αξίας.


Κουβάλνανε για τ' αχερών', σην αραπάν τραπίναν,
να τρων' τα ζα χειμωγκωνί, διπλάρκα για να ίνταν.


Καμπόσοι τουρμουχλάεβαν, τηδέν αφκά κι εφήναν,
δουλείαν παστρικόν ατοίν, ασό σιαβάχ' εποίναν.


Τσιαχάλκον γυροκλώσκουσον, σ' ωμίν το λαηνόπον,
εκράτνεν και την μαστραπάν, κι έτρεχεν σο λαλόπον.



Σ' ατόν ντ' εκαρδοκάουσον, νερόν να παίρ' και πάει,

νερόν αφκά ασήν κιοζέν', να ξεδιψά γολάη.


Χαβάς εποίνες να 'λεπες, τ' έμορφον την δουλείαν,
ετούρτευαν, μασχάρευαν, ο εις τον άλλον μίαν.


Εκλώστα, έρθα σο Μπαρτούζ, Μύρα την εκκλησίαν,
ορθά εποίκα τον σταυρό μ', τ' Ορθόδοξου καρδίαν.


Εντώκα μίαν το κωδών', θαρρείς η ψυ μ' ενοίεν,
εντώκα, δευτερέωσα, η ψυ μ' εγαλενίεν.


Εσέβα, επροσκύνεσα, σ' Αγία τα εικόνας,
Ορθόδοξον εν ο Σταυρόν, σα ιερά χτισιόνας.


Ατότες αναχάπαρτα, ο δεβαστής εξέβεν,
εφάνθεν α' σο Ιερόν, κι η ψυ μ' ορθά εγρέθεν.


Μακρύς έτον, πολλά μακρύς, τα γένια τ' ους το χώμαν,
το πόι νατ' ους τον ουρανόν, θαρρώ μακρύν' ακόμαν

.
Τα χέρια τ' ντ' έσκωσεν ψηλά, 'Βαγγέλιον κρατούνε,
εβγάλ' λαλίαν με χολήν, που σα τσιμίδια μ' κρούνε.


Εθάρνες έρχουσαν ατά, ασ' ουρανού τα άκρας,
αγνά, βαρέα 'μον κωδών, σ' ωτία μ' κρούν' απάκρας.


- Ο Πόντον συρηνεύκεται, το Καρς βαρκίζ' ακόμαν.
Κανείται το κωλόλεμαν! Σουμώνουμ' σον αιώναν!


- Αδά σο Καρς εζήνανε Ρωμαίοι με καρδίαν,
εχάθαν, όμως, έφυγαν, κι έλλαξεν αφεντίαν.


- Ελάτεν. Σκίστε ν τα ραχιά, τασιέψτεν τον τουσμάνον.
Αέραν φέρτε παρχαρί, φέρτε τον τραγωδάνον.


- Χαράντας πείστε με σιολίκ', ση λύρας την λαλίαν.
Ελάτεν. Εχετε ευχήν, κι ατέ ν την Παναΐαν.



Τέλης Ραμφόπουλος
 Λαογράφος Λευκώνας Σερρών