ΟΛΙΑΝΚ

Το όνομα Ολιάνκ είναι ελληνική λέξη και σημαίνει «όλοι ανίκητοι». Ιδρύθηκε την άνοιξη του 1830 από Έλληνες, που ήρθαν από το χωριό Ολιάνκ της περιοχής του Αρζρούμ.
 Για διάστημα επτακοσίων ετών οι Έλληνες του Ολιάνκ στην πρώην πατρίδα τους ζούσαν με τους άγριους Οθωμανούς, στους οποίους αντιστάθηκαν, αφού δεν πρόδωσαν την Ορθοδοξία τους. 
Οι κάτοικοι του Ολιάνκ όμως ξέχασαν εντελώς τη μητρική τους γλώσσα, επειδή οι Οθωμανοί πρότειναν στους Έλληνες να ξεχάσουν τη γλώσσα τους ή να αλλάξουν τη θρησκεία τους.
 Εξαιτίας της δραστηριότητας της εκκλησίας και των ιερέων, οι Έλληνες μπορεί να μιλούσαν τουρκικά, τις νύχτες όμως κρυφά υπηρετούσαν τις παραδόσεις της Ορθοδοξίας.
 Παρατηρούμε ότι με τους αγώνες εναντίον των Κούρδων, Τατάρων, Μογγόλων και Τουρκμένων, οι Έλληνες έδωσαν στο χωριό τους το όνομα που προαναφέραμε.
 Το όνομα αυτό ταιριάζει στους Έλληνες, που αν και πέρασαν τόσο πολλά, όμως συνέχισαν τις παραδόσεις των πατέρων τους. Στην αρχή ήταν 44 οικογένειες αυτές, που ήρθαν σε ένα μέρος με μικρό ποτάμι και άρχισαν να σκέφτονται την εγκατάστασή τους εκεί.
 Βρήκαν τα ερείπια ενός μικρού παλαιού γεωργιανού χωριού. Οι Έλληνες τοποθέτησαν τις σκηνές τους γύρω από την πηγή, η οποία έγινε το σύμβολο αγάπης, ένωσης και ελπίδας. 
Οι κάτοικοι άρχισαν να ετοιμάζουν τα οικοδομικά υλικά για την κατασκευή μιας μικρής εκκλησίας λίγο πιο πάνω από την πηγή. 
Στη συνέλευση αποφασίστηκε αυτή η πηγή να γίνει το σύμβολο της ελπίδας και τόπος τέλεσης των ιερών μυστηρίων της Ορθοδοξίας. Την άνοιξη του 1835 οι μάστορες ξεκίνησαν την κατασκευή της ορθόδοξης εκκλησίας, που τελείωσε το καλοκαίρι του 1836 και τότε την εγκαινίασαν αφιερώνοντας την στον Άγιο Παντελεήμονα.
 Μετά την κατασκευή της εκκλησίας η κοινότητα του Ολιάνκ αποφάσισε να χτίσει γύρω από την πηγή μια πέτρινη δεξαμενή και να βάλει εκεί ψάρια σύμφωνα με τις βυζαντινές παραδόσεις.
Αυτή η δεξαμενή έγινε γνωστή σαν ιερή. Πίστευαν ότι μια άτεκνη γυναίκα θα μπορούσε να τεκνοποιήσει αν έκανε μπάνιο στο νερό της. Έτσι απ' όλες τις περιοχές μαζευόταν κόσμος για να ζητήσει βοήθεια.
Το 1835 στην εκκλησία αυτή άρχισε να υπηρετεί ο ιερέας Σάββα Αγάποβ. 
Η λειτουργία γινόταν βέβαια στην ελληνική γλώσσα. Ο Σάββα Αγάποβ άρχισε να μαζεύει χρήματα για την κατασκευή άλλης μεγαλύτερης εκκλησίας. Ο πληθυσμός του χωριού Ολιάνκ είχε ήδη διπλασιαστεί και μαζί του φυσικά και ο αριθμός των παιδιών.
 Στα 1840 οι κάτοικοι δεν είχαν τη δυνατότητα να σπουδάζουν λόγω έλλειψης σχολείου. Ένας άλλος λόγος ήταν και η προχωρημένη ηλικία του ιερέα Σάββα Αγάποβ, που δεν μπορούσε να ασχολείται με τα προβλήματα του σχολείου.
 Το 1843 άρρωστος και γέρος ο Σ. Αγάποβ έστελε αίτηση στον Έξαρχο της Γεωργίας υποβάλλοντας την παραίτησ του. Η θέληση του ικανοποιήθηκε. Τη θέση του ιερέα πήρε ένας κάτοι κος του χωριού Κιουμπέτ, ο Παντελεήμονας Αβραάμοβιτς Οικονόμοβ που ως το 1853 τελούσε τη λειτουργία στην ελληνική γλώσσα. 

Εκκλησάκι του Αγιου Παντελεήμονα στο Ολιανκ

Η  οικογένεια των Οικονόμοβ καταγόταν από τη Μικρά Ασία, συγκεκριμένα από το χωριό Κιουμπέτ της περιοχής Καρς. Ο πατέρας του Παντελεήμονα, ο Αβραάμ που υπηρετούσε ως ιερέας στο χωριό Κιουμπέ πέθανε το 1823 και θάφτηκε στην εκκλησία του χωριού.
Στην ιστορία του χωριού Ολιάνκ ο ιερέας Π. Οικονόμοβ έπαιξε μεγάλο ρόλο σε πολλούς τομείς: στην κατασκευή της εκκλησίας, στην τέλεση της λειτουργίας στην ελληνική γλώσσα, στην υπόθεση της ίδρυ σης σχολείου, καθώς και στην προπαγάνδα των αρχών της Ορθοδοξίας. 
Το 1853, το έτος που άρχισε ο Κριμαϊκός πόλεμος, με τη καθοδήγηση του ιερέα Π. Οικονόμοβ και με χρήματα των πιστών, πάνω στο θεμέλιο παλιάς γεωργιανής εκκλησίας, οι κάτοικοι του Ολιάνα άρχισαν να χτίζουν καινούργια εκκλησία για το χωριό τους. Τις πέτρες για την κατασκευή έφερναν από τα πετροκοπεία του αρμενικού χωριού Ούνια. Λόγω των πολεμικών επιχειρήσεων η κατασκευή καθυστέρησε μέχρι το 1858, οπότε τελείωσε η κατασκευή και της εκκλησίας και του καμπαναριού και ο ιερέας Οικονόμοβ την εγκαινίασε αφιερώνοντας την στους Τρεις Διαφωτιστές.
Στην εκκλησία αυτή, με την πρωτοβουλία του ιερέα Οικονόμοβ, για πρώτη φορά το 1858 άρχισε να λειτουργεί εκκλησιαστικό σχολείο, Πρώτος δάσκαλος υπήρξε ο ίδιος ο Π. Οικονόμοβ, που δίδασκε στα ελληνικά. 
Τα παιδιά μάθαιναν τη μητρική γλώσσα και γραφή, την αριθμητική και τους νόμους του Θεού. Εξαιτίας αυτού του σχολείου η νέα γενιά των Ελλήνων του χωριού Ολιάνκ άρχισε να γράφει, να διαβάζει και να μιλάει στα ελληνικά. 
Υπάρχουν γραπτές μαρτυρίες, που άφησαν οι κάτοικοι του χωριού Ολιάνκ στην ελληνική γλώσσα και χρονολογούνται από τις αρχές του 20ου αιώνα. Το 1886, με βάση το εκκλησιαστικό σχολείο, που λειτουργούσε από το 1858, άνοιξε το νέο διετές σχολείο.
Στις αρχές του 1870 οι κάτοικοι του χωριού Ολιάνκ επισκεύασαν άλλη μια παλιά γεωργιανή εκκλησία, που βρισκόταν στο λόφο κοντά στο χωριό τους και την αφιέρωσαν στον Άγιο Παντελεήμονα. Οι Έλληνες της περιοχής Τσάλκας κάθε χρόνο τιμούν τον Άγιο στις 9 Αυγούστου σύμφωνα με το παλιό ημερολόγιο.
Στη Μικρά Ασία οι Έλληνες του χωριού Ολιάνκ ζούσαν με τους Μουσουλμάνους, τους Κούρδους και τους Τατάρους. Όλο αυτό τον καιρό αναγκάστηκαν να αγωνίζονται εναντίον των εχθρών της Ορθοδοξίας, διακρινόμενοι για την αποφασιστικότητα, την αγωνιστική πείρα, την πίστη στην Ορθοδοξία και τον πατριωτισμό. Κανένας απ' αυτούς δεν άλλαξε τη θρησκεία του. Ο μακρόχρονος αγώνας με τους εχθρούς στη Μικρά Ασία άφησε πάνω τους τα ίχνη του: δυσπιστία, ζωηρότητα, αλλά και παρατηρητικότητα.
Στην περιοχή της Τσάλκας και πάλι οι κάτοικοι του Ολιάνκ κλήθηκαν να δοκιμασθούν από την ιστορία. Μ' όλη την ψυχή τους ήταν πι στοί στην Ορθοδοξία. Όλοι οι μορφωμένοι ιερείς της περιοχής ευχαρίστως δέχονταν να υπηρετούν στις εκκλησίες. Οι ιερείς αυτοί κράτησαν σημειώσεις με πολύ σημαντικές πληροφορίες, αλλά δυστυχώς πολλές απ αυτές χάθηκαν. Σ αυτό φταίνε οι κομσομόλοι στη δεκαετία 1920-1930. Οι κάτοικοι του Ολιάνκ όμως συνεχίζουν να ζουν και να αγαπούν τις παραδόσεις τους μέχρι σήμερα, γιορτάζοντας πανηγυρικά τη μέρα του Αγίου Παντελεήμονα. 
Σε τίποτα δε φταίει ο λαός. Το  έγκλημα είναι των υπεύθυνων κύκλων, που πήραν από το λαό τη θρησκεία, την ψυχή και το σταυρό του, που ήταν το σύμβολο της καλοσύνης, της εμπιστοσύνης, του πατριωτισμού και της αγάπης προς την πατρίδα των προγόνων τους, την Ελλάδα.

Σωκράτης Αγγελίδης

Διδάκτωρ ιστορίας-Ανατολικολόγος