Ταγκάλ Γιώργης (Γεώργιος Ταγκαλίδης)

Ο Ταγκάλ Γιώργης γεννήθηκε το 1688 στο χωριό Κουρλένταμι της Πάφρας και σε ηλικία 22 χρόνων ανέ­βηκε στο βουνό και έγινε εκδικητής — εσκιάς, λόγω των καταπιέσεων των ανθρώπων του μουσουλμάνου ντερέμπεη της περιοχής Χασάν Αλήμπεη και του γιου του Αχμέτ.

Την περίοδο 1710 με 1720, με τη δράση του, είχε γίνει το φόβητρο των Τούρκων. Δυστυχώς, σε μια άνιση μαχη με τους ανθρώπους του ντερέμπεη στην το­ποθεσία Τσούτσουλου, του τουρκι­κού χωριού Ετσουνού Τσιφλίκ της Πάφρας, σκοτώθηκε και έτσι τέλειω­σε και η δράση του γενναίου αυτού πολεμιστή εκδικητή.

Την ίδια περίοδο, υπήρχαν στα βουνά της Πάφρας και δεκάδες άλ­λοι εσκιάδες, οι οποίοι δρούσαν, είτε μεμονωμένα είτε σε συνεργασία με άλλους εκδικητές, για να είναι πιο αποτελεσματικοί στις επιθέσεις τους κατά των Τούρκων. Σκοπός όλων των εσκιάδων κατά την περίοδο εκεί­νη των νετερεμπέηδων ήταν η εκδί­κηση με αντίποινα.

Ο Ταγκάλ Γιώργης, σε συνεργα­σία και με άλλους εσκιάδες των άλ­λων περιοχών του Δυτικού Πόντου, όπως της Σαμψούντας, Γάβζας, Βε­ζίρ Κιοπρού κ. ά., μετακινιόταν συ­νεχώς από περιοχή σε περιοχή, μαζί με τους άντρες του, με πρόθεση να κρατήσουν υψηλό το φρόνιμα των καταπιεζομένων Ελλήνων χριστια­νών και να μην ενδίδουν στις απειλές τους για να αλλαξοπιστήσουν και να δεχθούν τον εξισλαμισμό τους, αλλά, συγχρόνως, με τα διάφορα αντίποινα υποχρέωναν τους τούρκους να μην φέρονται σκαιώς στους χριστιανούς λόγω της άρνησης τους να αποδε­χθούν τον ισλαμισμό.

Μνημείο για τη Γενοκτονία στη Θεσσαλονίκη

Μεγάλη υπήρξε η προσφορά του Ταγκάλ Γιώργη στον απελπισμένο εκείνο αγώνα της Ρωμιοσύνης και του χριστιανισμού και έδινε το παρών σε κάθε πρόσκληση για συμπαράσταση και βοήθεια από οποιαδήποτε περιοχή του Πόντου προερχόταν αυτή. Δεν υπολόγιζε ούτε αποστάσεις ούτε την κόπωση και έτρεχε, όπου τον κα­λούσαν και με τους άντρες του απο­τελούσε την ασπίδα προστασίας κάθε καταπιεζόμενου Έλληνα χριστιανού.

Η ανταρτική δύναμη που είχε συ­γκεντρώσει στο βουνό Γιουντάγ (Μαλλιαρό όρος) της Πάφρας και με ισάξιους καπετάνιους του, όπως τον Σάββα Νικηφορίδη από το χωριό Τομούζαλαν, τον Αβραάμ Τεκίδη από τη Γαϊνάρτσα, όλοι τους κάτοι­κοι της περιοχής αυτής , αποτελού­σαν την κύρια δύναμη του καπετά­νιου Ταγκάλ Γιώργη, που αριθμούσε εκείνη την περίοδο τους εκατό περί­που άντρες, οι οποίοι στρατοπέδευαν συνήθως στην τοποθεσία Τογκέλ Νταγ (βουνό με μούσμουλα), που αποτελούσε συνέχεια του ορεινού συ­γκροτήματος των βουνών Γιουντάγ και Ντεπιέν Νταγ.

Στην τοποθεσία αυτή των λημεριών του είχε συλλά­βει και οδηγήσει 70-80 αιχμαλώτους Τούρκους, είτε από τους αναθρώπους του ντερέμπεη είτε Τούρκους ένοπλους τσέτες και με την απειλή της θανάτωσής τους, ερχόταν σε συ­ναλλαγή με τον Μεχμέτ πασά και ζητούσε από αυτόν ανάλογη συμπε­ριφορά του έναντι των Ελλήνων, για­τί δεν θα δίσταζε να εκτελέσει όλους τους συλληφθέντες.

 Τους αιχμαλώ­τους αυτούς τους συνέλαβε ο Ταγκάλ Γιώργης κοντά στο χωριό Ετσουνού (τουρκοχώρι), από τους οποίους και πληροφορήθηκε πως μέσα σε αυτό το τουρκοχώρι υπήρχε μια δύναμη ενόπλων ανθρώπων του Μεχμέτ, που ως σκοπό είχαν την καταδίωξη και σύλληψη του καπετάνιου και των αν­δρών του.

Ήταν αρχές Ιανουαρίου του 1720 και το χιόνι σε αρκετό ύψος και χιό­νιζε αδιάκοπα. Εκεί αναπαύονταν οι διώκτες των ανταρτών Τούρκοι, με επικεφαλής τον Γιουσούφ Κουμανταρί και είχαν ως σκοπό μόλις πλη­ροφορηθούν για τις θέσεις των εσχιάδων να τους επιτεθούν και να τους διαλύσουν. Επίσης, μια άλλη δύναμη των ανθρώπων του ντερέμπεη Αχμέτ αναπαυόταν στο άλλο τουρκοχώρι, το Σαρπούν, με επικεφαλής τον Οσρέφ πασά.

Με πολλές προφυλάξεις έφτασαν οι άντρες του Ταγκάλ Γιώργη έξω από το χωριό Ετσουνού και άρχισαν πυκνά πυρά κατά των σπιτιών του χωριού, όπου είχαν βρει καταφύγιο οι Τούρκοι και που δεν περίμεναν, μέσα στη βαρυχειμωνιά, μια τέτοια ξαφνική επίθεση των εκδικητών εσκιάδων.

Ακολούθησε μάχη σώμα με σώμα μέσα στο τουρκοχώρι, για σχεδόν τέσσερις ώρες. Στο άκου­σμα των πυροβολισμών, έφτασαν για ενίσχυση των Τούρκων οι άντρες του νετρέμπεη, με τον Οσρέφ αγά.

 Έτσι, οι Έλληνες αντάρτες βρέθηκαν περικυκλωμένοι και εγκλωβισμένοι από τους Τούρκους. Στην κρίσιμη εκείνη κατάσταση, ο Ταγκάλ Γιώρ­γης παίρνει μαζί του γύρω στους 30 διαλεχτούς από τα παλικάρια του και αντεπιτίθεται, με πρόθεση να ανοίξει δίοδο για να μπορούν να απαλλαγούν από τον κλοιό όλοι οι άντρες του.

Στη μάχη αυτή σκοτώνεται ο περί­φημος καπετάνιος εσκιάς εκδικητής Ταγκάλ Γιώργης, ύστερα από αγώνα 20 χρόνων κατά του ντερέμπεη και των ανθρώπων του.

Οι κάτοικοι του χωριού Κουρλεντάμι της Πάφρας και μάλιστα πολλοί από τους απογόνους των εσκιάδων εκδικητών, ήρθαν στην Ελλάδα με την ανταλλαγή, το 1924, και εγκαταστάθηκαν, άλλοι στη Νέα Μπάφρα Σερρών, άλλοι στην Κατε­ρίνη και άλλοι στο χωριό Λευκώγεια Δράμας. Ένας μεγάλος αριθμός τους διασκορπίστηκε σε διάφορα μέρη της Ελλάδας.

Αυτό ήταν το τέλος ενός μεγάλου Έλληνα εκδικητή. Και σήμερα, ακό­μη, όταν οι Παφραίοι θυμούνται τα κατορθώματα του Ταγκάλ Γιώργη και των παλικαριών του, μένουν σιω­πηλοί από σεβασμό στη μνήμη του. Θυμούνται τη γενναιότητα και την προσφορά του στον άνισο, αλλά τί­μιο και δίκαιο αγώνα του.

Βέβαια, ο αγώνας των εσκιάδων εκ­δικητών συνεχίστηκε με άλλους ισάξι­ους αρχικαπετάνιους μέχρι το 1750, οπότε, ύστερα από κάποια διαβεβαί­ωση των Τούρκων

 για την ζωή και την περιουσία των Ελλήνων, κατέβηκαν από τα βουνά και συνέχισαν την αγροτική τους ζωή, που την είχαν εγκαταλείψει , λόγω των διώξεων  από τους Τούρκους.

Γιώργος Αντωνιάδης

Οικονομολόγος-Συγγραφέας