Συγκέντρωση χόρτων σην Σαντάν

Ακόμα αέτ'ς κουβαλούν τα χορτάρια  σην Σαντάν!!! (φωτο: Θ. Τεμερτζόγλου)

Μόλις μεγάλωναν τα χόρτα, έπρεπε να κοπούν με μικρά δρεπάνια(καγάνια) ή με μεγαλύτερα με μικρή λαβή (κερεντία) , των οποίων όμως η χρήση απαιτούσε επίπεδη περιοχή, και τ' άπλωναν να ξεραθούν.

Σαντά του Πόντου

Για να συγκεντρωθούν όμως και να μπουν στην αποθήκες (αχερώνες) έπρεπε πρώτα να ξεραθούν.Μια διαδικασία όμως πολύ δύσκολη και κουραστική επειδή στην Σαντά είχε πολλές βροχές. Οταν λοιπόν έβρεχε τα συγκέντρωναν σε διάφορα υπόστεγα (ταλτάδας) που συνήθως ήταν σκεπασμένα με χαρτώματα(μικρά σανίδια), και με την πρώτη ηλιοφάνεια τα έβγαζαν για να ξεραθούν.
Η διαδικασία αυτή γινόταν και δυο και τρεις φορές, γιατί οι βροχές έρχονταν απότομα, και δεν έδιναν την δυνατότητα να μαζευτούν έγκαιρα. Πολλές φορές βρέχονταν όσο ήσαν απλωμένα οπότε δύσκολα ξεραίνονταν με αποτέλεσμα πολλές φορές να σαπίζουν.
Μόλις τα χόρτα ξηραίνονταν τα μετέφεραν και τα αποθήκευαν σε αποθήκες(αχερώνες). Η μεταφορά γινόταν με την πλάτη των γυναικών ήταν κουραστική, λόγω της απόστασης των αχερώνων από τον τόπο της συγκέντρωσης των χόρτων.

Πολλές φορές από τα παρχάρια που απείχαν 3-4 ώρες από τα χωριά, μέσα σε ειδικούς μεγάλους σάκους μετέφεραν ξερά χόρτα (ζυγούδια), τα οποία επειδή ήταν μικρά ,μόνο με σάκους ήταν δυνατόν να μεταφερθούν.
Τα χόρτα αυτά ήταν καλύτερης ποιότητας αλλα μικρής ποσότητας και δυσκολότερης συγκέντρωσης και μεταφοράς.
Γύρω από τα παρχάρια έβγαιναν κίτρινα λουλούδια τα οποία τα ξέραιναν και τα διατηρούσαν στο εικονοστάσι (της Παναγίας τα δάκρυα) ή και αλλα λουλούδια σε γαλάζιο χρώμα με εξαιρετικό άρωμα(τα μανουσάκια)
Τα φορτώματα γενικά που έφερναν στην πλάτη οι γυναίκες λεγόταν σιαλιάκια και η προετοιμασία για την μεταφορά σιαλιακίασμαν.