Χαμελέτες (Υδρόμυλοι)

Χαμελέτε σον Γιάμπολη

Κατα μήκος του ποταμού Γιάμπολη υπήρχαν μερικοί υδρόμυλοι (Χαμελέτες), που γινόταν το άλεσμα του σιταριού και του καλαμποκιου. Ο Καπιτσιαρτς (Μυλωνάς) πληρωνόταν σε είδος, που το έλεγαν "καπιτς".
Η ποσότητα του "καπιτς" κυμαινόταν ανάλογα με την κρίση του Μυλωνά.
Είναι γνωστό το ανέκδοτο που ένας χωρικός φορτωμένος με τσουπάδια (καλαμπόκια) κατέβαινε στον μύλο για να άλεση και έκανε την σκέψη:
Ας πάγω σην χαμελέτεν τη κουμπάρομ για να μην πέρμε καπίτς.
Αντικρίζοντας τον από μακριά ο μυλωνάς έκανε την σκέψη:
Έρτε ο κουμπάρομ να αλέθ τα τσουπάδια και θα περ' ατον διπλό καπίτς(Έρχεται ο κουμπάρος μου ν'αλέσει τα καλαμπόκια του και θα του πάρω διπλή αμοιβή).
Σπάνια ερχόταν στους μύλους αυτούς ν'αλέσουν Τούρκοι από τις γύρω περιοχες, ισως και λογω της μεγάλης απόστασης.
Στον ποταμό Χαρτοτης ,επειδή είχε μικρή ποσότητα νερού και διέσχιζε δασώδη περιοχή δεν υπήρχαν υδρόμυλοι.