ΕΔΩ και έναν μήνα
έκλεισε τετραετία από τη μοιραία ημέρα της 16ης Δεκεμβρίου 1968, που έφυγε για
πάντα από τη ζωή του κόσμου τούτου η αλησμόνητη φυσιογνωμία, η φωτισμένη διάνοια, ο
αληθινός διδάσκαλος του Γένους ο Ιωακείμ Δ. Σαλτσής, μια από τις μεγάλες πνευματικές
μορφές του Πόντου και της Ελληνικής Πατρίδος.
Έπαψε να δεσπόζει η
παρουσία του στο σημερινό πνευματικό στερέωμα, έσβησε το φεγγοβόλο αστέρι, η
φωτεινή σκέψη, ο
σταθερός στοχασμός, έπαψαν οι παλμοί της μεγάλης του καρδιάς, παλμοί θερμής αγάπης και
συμπόνιας για τούς συνάνθρωπους, για τους συμπατριώτες του, για την Ελλάδα του.
Και η απώλεια με το θάνατο του Ιωακείμ Σαλτσή στάθηκε πολύ
μεγάλη για την Ελληνική πατρίδα · γιατί στο πρόσωπο του έχασε ιδιαίτερα η
Ελληνική παιδεία ένα πολύτιμο κεφάλαιο, ένα ασύγκριτο λειτουργό της
εκπαιδεύσεως στήν Τουρκοκρατούμενη Ελληνική γενιά, έναν εθνικοκοινωνικό
παράγοντα, προικισμένο με τις πνευματικές και ψυχικές αρετές και με την ευψυχία
του πρωτοπόρου
ήρωα δασκάλου της υπόδουλης πατρίδος.
Αλλά
και για την Ποντιακή κοινωνία η απώλεια είναι πολλαπλάσια, γιατί έχασε το
μοναδικό της τέκνο, σοφό σύμβουλο και αναμορφωτή δάσκαλο της με τις
παιδαγωγικές και ανθρωπιστικές αρχές και πάν' απ' όλα με το θεοδώρητο ηθικό μεγαλείο του
ανθρώπου, που ζει περισσότερο για τους άλλους και λιγότερο για τον εαυτό του.
Και όμως, κοινή μοίρα των ανθρώπων, μικρών και
μεγάλων, πέρα από το θάνατο είναι η αιώνια λησμονιά, με δίχως κανένα σημάδι πια από το πέρασμα της
πρόσκαιρης ζωής μας, που ένας ξένος στίχος χαρακτηριστικά παρομοιάζει:
«Με τη
βαρκούλα πού 'φυγε χαράματα
δίχως
ν' αφήσει αυλάκι πάνω στο νερό»
Και είναι φυσικό και αναπόφευκτο η τόσο
ευεργετική ακτινοβολία στις ψυχές της κοινωνίας μας από το ηθικό κάλλος των
ανθρώπων που χάσαμε πρόσφατα με το πέρασμα του χρόνου να σβήσει κι αυτή από τις μνήμες των ανθρώπων.
Και το σβήσιμο θα είναι οριστικό, αν το
εξαιρετικό τούτο παράδειγμα της παρουσίας και του έργου του Πόντιου δασκάλου, του
αειμνήστου Ιωακείμ Σαλτσή δεν γίνει σύμβολο και παράδοση στη συνείδηση των επιγόνων με μια γραπτή
παρακαταθήκη, ένα σεμνό υπόμνημα στους επερχόμενους, μία αξετίμητη πνευματική
και ηθική κληρονομιά στο Πανελλήνιο.
Η γνωριμία μας με τον αείμνηστο συνάδελφο
Ιωακείκ Σαλτσή
τώρα στα μεταπολεμικά μας χρόνια, που μπήκαμε και oι δυο μας στο στάδιο της συνταξιουχικής ζωής, παρ την όψιμη συγκυρία της στάθηκε
καλότυχη και πνευματικά και ψυχικά ευεργετική, όπως και η συνεργασία μας πάνω στα λαογραφικά θέματα της
Ποντιακής παράδοσης.
Κ έγινε
η γνωριμία μας χάρη στις φιλικές συστάσεις του αξέχαστου φίλου Ποντίου λαογράφου και λογοτέχνη,
Ξενοφώντα Άκογλου, που είχαν και οι δυο τους κοινή γενέτειρα την ωραία ελληνική παράλια
πολίχνη, τα
Κοτύωρα του Πόντου.
Για το αναμάρτητο ωστόσο και την ακρίβεια των
καθέκαστων
πληροφοριών στην κατάρτιση του λευκώματος, εύλογα προηγήθηκε η σκέψη, τα βιογραφικά και άλλα στοιχεία
του αείμνηστου Ιωακείμ από τα παιδικά του χρόνια νάχουν την πηγή τους στο στενό
συγγενικό του περίγυρο.
Έτσι εδέησε ν' αποδεχτούμε τη σχετική διευκόλυνση για την συγκέντρωση του υλικού από μέρους της σεβαστής χήρας του Μαρίας Ιωακείμ Σαλτσή ως και του αδελφού της
Κλήμη Εύθυμιάδη, και του πρωτοξαδέλφου της Λύσανδρου Ευθυμιάδη, που τι σχετικές επιστολές τους
με τις βασικές βιογραφικέ πληροφορίες τους για το δάσκαλο παραθέτουμε ακέραιες
Χρέος υψίστης τιμής νομίσαμε τη δυνατή συμβολή
μας στη αξιολόγηση του παιδαγωγικού και εθνικοκοινωνικού έργου του μεγάλου μας δασκάλου
και ευγνωμονούμε όλους όσοι δείξανε και δείχνουν κατανόηση σ' αυτή μας την προσπάθεια.
"ΕΙΣ ΜΝΗΜΟΣΥΝΟΝ ΑΙΩΝΙΟΝ ΕΣΤΑΙ ΔΙΚΑΙΟΣ"
Γιωργος Ζερζελίδης (Σε νεαρή ηλικία)
(σ.σ. Το παραπάνω κείμενο γράφηκε το 1973)