Τσορτανίδης Ιωάννης 1900-1983

Οι παλαιότεροι τον θυμούνται να ζωντανεύει με τη λύρα του ,το τραγούδι και τη μονίμως σκωπτική του διάθεση τα γλέντια του χωριού. Οι νεώτεροι συνήθισαν να ακούν τ' όνομα του κάθε φορά που η κουβέντα έρχεται στο παρελθόν αυτού του τόπου.
Γιατί ο μπάρμπα Γιαννες ο Τσιορτάντς δεν ήταν μόνο λυράρης του χωριού μας, ο άνθρωπος που για πενήντα και πλέον χρόνια έδινε ζωή στις Κυριακές μας. Ήταν κάτι πολύ περισσότερο, ο πιο σταθερός και συνεπής "πρεσβευτής " της ιδέας της Σαντας στην υπόλοιπη Ποντιακή Κοινότητα.
Ο άνθρωπος που το 1939, όταν οι περισσότεροι από τους πρώτους οικιστές της Νέας Σαντας δεν είχαν προλάβει ακόμη να επισκεφτούν ούτε καν τη Θεσσαλονίκη, κλήθηκε από το μεγαλύτερο ποντιακό σωματείο της εποχής, τους Αργοναύτες - Κομνηνούς της Αθήνας να παίξει λύρα στον ετήσιο χορό τους. Και το 'κανε με προθυμία.  Άφησε το χωράφι του και το ζευγάρι του, ξέχασε για λίγο τις ανυπέρβλητες δυσκολίες της προσφυγικής ζωής και βρέθηκε σ' έναν άλλο κόσμο.
Και φυσικά τους μάγεψε κι αυτούς, όπως μάγευε και τους συγχωριανούς του, με τον τρόπο που μόνο οι λυράρηδες της γενιάς του ήξεραν να μαγεύουν...
Δεν ήταν όμως η πρώτη φορά που ο Τσιορτάντς μετέφερε το όνομα της Σαντας έξω από τα σύνορα του χωριού.
Όταν 2 χρόνια νωρίτερα ο συνδιασκεδαστής και φίλος του Καπετάν Ευκλείδης Κουρτίδης πήγαινε απροσδόκητα στο μοιραίο ραντεβού του με την Ιστορία, ο Τσιορταντς ήταν εκεί για να θρηνήσει με τη λύρα και το τραγούδι τούτο χαμό του.
Ακόμη θυμούνται οι γεροντότεροι το θρήνο και τον οδυρμό που προκάλεσε στους χωριανούς μας, όταν πρωτοτραγουδησε το τραγούδι του Καπετάνιου. Γιατί δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι με το στιχουργικό του τάλαντο κατόρθωσε να διαιωνίσει το θρύλο του Καπετάν Ευκλείδη, έτσι που ακόμη και σήμερα τραγουδιέται από Σανταιους και μη σ' ολη τη Μακεδονία.
Δεν είναι τυχαίο λοιπόν ότι, όταν το 1985 ο Χρύσανθος έκανε δίσκο αφιέρωμα στο μεγάλο Γώγο, μεταξύ των πρώτων από τους πρωτομάστορες της Ποντιακής μουσικής που σκέφτηκε ν' αναφέρει , ήταν και τ' όνομα του "ΤΣΙΟΡΤΑΝ ΤΟΥ ΣΑΝΤΕΤΕ".