Η στάση των ξένων αποστολών και η συμπαράσταση τους στα δεινοπαθήματα των Ελλήνων, στη διάρκεια του Α' παγκόσμιου πολέμου.

Ότι απόμεινε από την οργή του κατακτητή το 1453, ανέλαβε να το αποτελειώσει το νεοτουρκικό κομιτάτο, του Ιττιχάτ βε Τερρακί ύστερα από πολλούς αιώνες. Θα άξιζε τον κόπο εδώ να αναδημοσιεύσουμε μερικά από τα απομνημονεύματα του γερμανού λοχαγού Franz Von Klinenvoss, σχετικά με τις εκτοπίσεις των Ποντίων και την ερήμωση και εξόντωση του ελληνικού Πόντου.

"Τρομακτικά είναι", γράφει ο ίδιος στα απομνημονεύματά του εκείνα, "όσα έγιναν εις βάρος των Ελλήνων του Πόντου".

"Φαίνεται ότι το νεοτουρκικό κομιτάτο ήθελε να επανορθώσει το λάθος του κατακτητού της Κωνσταντινουπόλεως, ο οποίος δεν έσφαξε και δεν αφομοίωσε όλους τους χριστιανούς. Μια εμπιστευτική αποστολή με έχει φέρει στις αρχές Δεκεμβρίου 1914 μέχρι την Τραπεζούντα. Εκεί γνώρισα τον πρόεδρο του Κομιτάτου. Μου εξεδήλωσε αμέσως μεγάλη εμπιστοσύνη και μου εξέθεσε τις σκέψεις του. Οι Έλληνες και οι Αρμένιοι, μου είπε, έως τώρα διοικούσαν ουσιαστικά και μας απομυζούσαν το αίμα... Είναι φίλοι των Ρώσων και των Άγγλων. Άρα εχθροί των Γερμανών. Πρέπει να λείψει το εμπόδιο αυτό που ζημιώνει τον κοινό αγώνα.

"Παρατήρησα στο συνομιλητή μου ότι ήταν υπερβολικοί οι φόβοι του. Και ότι με κατάλληλη διαχείριση μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν άριστα οι μειονότητες στη στρατιωτική προσπάθεια της Τουρκίας.
 "Σε λίγο, κατ' εντολή του Κομιτάτου, άρχισαν οι εκτοπισμοί για τις οικογένειες των ανυπότακτων στρατιωτών. Γέροι, γυναίκες και παιδιά έβγαιναν στο δρόμο και οδηγούνταν στα τάγματα συγκεντρώσεως, από τα οποία θα ξεκινούσαν σε λίγο για το φοβερό ταξίδι.

"Στους ενδιαφερομένους επέτρεπαν να ενοικιάζουν αμάξια αν είχαν χρήματα. Συνήθως όμως μόλις τα αμάξια αυτά, που σύρονται από άλογα, προχωρούσαν μερικά χιλιόμετρα, εγκατέλειπαν το ανθρώπινο υλικό τους και επέστρεφαν στην πόλη. Και τότε άρχιζε η τραγική πεζοπορία.

"Κατά τη διάρκεια της παραμονής μου στην Τραπεζούντα μου δόθηκε η ευκαιρία να διαπιστώσω μόνος μου τρομακτικά περιστατικά. Παρακολούθησα την ερήμωση ολόκληρων ελληνικών χωριών την κατάληψη εκκλησιών και σχολείων, τους τουφεκισμούς φυγόστρατων νέων χωρίς διατυπώσεις και διαδικασίες. Την προσπάθεια της εκριζώσεως των χριστιανικών στοιχείων κατηύθυνε από τα παρασκήνια ο Εμβέρ πασάς. 
Αυτός προσπάθησε να πείσει και τους Γερμανούς περί της ανάγκης της εκμηδένισης της αντιδράσεως των χριστιανών και οφείλω  να τονίσω ότι  η νεανική στρατιωτική αποστολή βρέθηκε πάντοτε αντίθετη στις  τουρκικές αυτές προθέσεις. Mπορώ να βεβαιώσω ότι ο ελληνισμός του Πόντου  είδε πολλές ευεργεσίες από τους Γερμανούς στρατιωτικούς στην εποχή του πολέμου.

 "Φυσικά δεν ήτο δυνατόν ν' αποτραπούν όλα τα δεινά στα οποία υπέπεσαν οι  άνθρωποι αυτοί, πάντως πολλοί οφείλουν τη ζωή τους στις μαζικές επεμβάσεις των Γερμανών. Δυστυχώς όμως όλα τα σχέδια των τουρκικών αρχών κατά του χριστιανικού πληθυσμού δεν υπέπεσαν στην αντίληψη των Γερμανών. Θυμάμαι  μια φοβερή περίπτωση δοκιμασίας Ελλήνων της Τραπεζούντας η οποία δεν ήταν δυνατόν να προληφθεί γιατί έγινε με πανουργία.

 "Το χειμώνα του 1915 αποφασίσθηκε η μεταφορά ελληνικών οικογενειών της Τραπεζούντας στο εσωτερικό. Κατά τη δήλωση των τουρκικών αρχών η μεταφορά έπρεπε να γίνει για λόγους καθαρώς στρατιωτικούς. Ανακοινώθηκε στις οικογένειες που θα εκτοπίζονται, ότι δεν έχουν να φοβηθούν τίποτε και ότι μπορούν να πάρουν μαζί τους χρήματα, τρόφιμα και έπιπλα. Μόλις ετοιμάσθηκαν οι ενδιαφερόμενοι, οδηγήθηκαν στα τουρκικά λουτρά και υποχρεώθηκαν να παραμείνουν ώρες ολόκληρες μέσα στα θερμότατα διαμερίσματα των λουτρών, για λόγους καθαριότητας. Τα ρούχα τους τα παρέλαβαν στρατιώτες και τα μετέφεραν στους κλιβάνους προς απολύμανση, επειδή ήταν ευρύτατα διαδεδομένος ο εξανθηματικός τύφος.

 Το βράδυ, ολόγυμνοι οι δυστυχισμένοι αυτοί άνθρωποι οδηγήθηκαν στο ύπαιθρο. Η θερμοκρασία ήταν δώδεκα υπό το μηδέν. Έπρεπε να έχει κανείς σιδερένιο οργανισμό για να μπορέσει να αντιμετωπίσει τη φοβερή και πρωτοφανή  αυτή περιπέτεια.

 Με φωνές αγωνίας και απελπισίας ζητούσαν να τους επιστραφούν τα φορέματά τους για να καλύψουν τα γυμνά τους σώματα.

 Οι φρουροί στρατιώτες τους έλεγαν να κάμουν υπομονή, ως το πρωί γιατί τότε μόνον θα τα επέστρεφαν οι κλίβανοι. "Δεν ξέρω πόσοι βρέθηκαν ζωντανοί το  πρωί της επομένης.  

Μα και όσοι κατόρθωσαν να περάσουν την τραγική εκείνη νύχτα, εφοδιάστηκαν με σκληρές ασθένειες των πνευμόνων και ταλαιπωρήθηκαν μέχρι το τέλος της ζωής των".

  Είναι γνωστό πως οι Έλληνες της Μικράς Ασίας και του Πόντου, στρατεύονταν στον τουρκικό στρατό και ασφαλώς κάτω από τις διαταγές Τούρκων αξιωματικών, πρόσφεραν τις υπηρεσίες τους. Υπηρετούσαν κυρίως σε βοηθητικές υπηρεσίες γιατί δεν απολάμβαναν την εμπιστοσύνη των Τούρκων αξιωματικών, αλλά και πολλοί από αυτούς υπηρέτησαν και σε μάχιμες μονάδες.

 Όμως με τα γεγονότα του 1914, δηλ. της γενικής επιστράτευσης την οποία κήρυξαν οι Τούρκοι, πολλοί Έλληνες του Πόντου και της Ιωνίας βρέθηκαν στρατευμένοι στα διάφορα μέτωπα και μάλιστα και στις βαλκανικές χώρες. 
Τότε έγινε χρήση από τους Έλληνες του προνομίου του αντισηκώματος (πετέλ), δηλ. η απαλλαγή τους από τον στρατό για ένα έτος έναντι γενναίας εισφοράς σε χρυσές λίρες Τουρκίας.
 Όμως, αυτό μπορούσε να επαναληφθεί μόνο μέχρι τρία χρόνια. Έτσι, οι Έλληνες βρέθηκαν σε δύσκολη θέση και εμφανής ήταν στην τουρκική διοίκηση η προθυμία των χριστιανικών πληθυσμών, να θυσιαστούν για το Ισλάμ και την οθωμανική διοίκηση σε ενδεχόμενη σύρραξη που δεν άργησε να γίνει.

Κάτω από τις συνθήκες αυτές οι Έλληνες στρατευμένοι βρέθηκαν παγιδευμένοι στον τουρκικό στρατό από την τουρκική διοίκηση, ενώ η τουρκική εξουσία πέτυχε δύο ταυτόχρονα στόχους. 
Συγκέντρωσε και εγκλώβισε το μάχιμο δυναμικό των Ελλήνων στα τάγματα εργασίας, για την κατασκευή έργων χωρίς αμοιβή στην προσφερόμενη εργασία, ενώ από το άλλο μέρος απέρριψε και απέφυγε την παρουσία του δυναμικού αυτού στις ελληνικές πόλεις και τα χωριά, όπου οι ιδέες της ανεξαρτησίας άρχισαν να γίνονται αισθητά ισχυρές, πριν ακόμα ηττηθούν οι δυνάμεις του άξονα και των συμμάχων της Τουρκίας.

Είναι αλήθεια ότι οι Γερμανοί σύμβουλοι, επιτετραμμένοι και παρατηρητές, αποτύπωσαν με εκπληκτική μεθοδικότητα και ακρίβεια τα διαδραματισθέντα σε βάρος των χριστιανικών πληθυσμών γενικά και των ελληνικών και αρμενικών πληθυσμών ιδιαίτερα.
 Ειδικότερα στις 24-7-1909 ο Γερμανός πρεσβευτής της Αθήνας Wangenheim έγραφε στον αρχικαγκελάριο Bulow για το τι είπε ο Τούρκος πρωθυπουργός και υπουργός στρατιωτικών αρχιστράτηγος Σεφκέτ πασάς, για τη νέα κατάσταση:

"Οι Τούρκοι έχουν αποφασίσει έναν εξοντωτικό πόλεμο εναντίον των χριστιανών της αυτοκρατορίας. Θ' αρχίσουν πρώτα μέσα στην Τουρκία, εκεί όπου ζει το μεγαλύτερο μέρος και μετά έξω από την Τουρκία εκεί όπου υπάρχουν εστίες αντίστασης". (Βόννη ΡΑΑΑ, Turkei No 168, Beziehungen der Pforte zu Griechenland, Bd, G, Nr. 48'24.7.1909, Brief des deutschen Botschaftes im Athen Wangenheim, an den deutschen Reichskanzler V. Bulow vom 24 Juni 1909.

Μόνο λίγες μέρες αργότερα στις 26-7-1909 ο Γερμανός πρεσβευτής στην Κωνσταντινούπολη ενημέρωσε την υπηρεσία του στο Βερολίνο για τη δραματική συνάντηση του Πατριάρχη Ιωακείμ του Γ' με τον Τούρκο πρωθυπουργό Σεφκέτ πασά, που τότε είχε γίνει πρωτοσέλιδο θέμα όλων των τουρκικών, ελληνικών και ξένων εφημερίδων που εκδίδονταν τότε στην Κωνσταντινούπολη κι αυτό επειδή για πρώτη φορά ένας Τούρκος πρωθυπουργός απειλούσε αυτοπροσώπως τον πνευματικό και θρησκευτικό ηγέτη της χριστιανοσύνης, της μεγαλύτερης θρησκευτικής μειονότητας στην τουρκική επικράτεια, λέγοντας κοντά στα άλλα:
 "Θα σας κόψουμε τα κεφάλια, θα σας εξαφανίσουμε. Ή εμείς θα επιζήσουμε ή εσείς". (Βόννη, ΡΑΑΑ, Turkei No 168, Beziehungen de Pforte zu Griechenland, Bd G, Nr. 170, (26 Juli 1909) Miguel an V. Bolow. Άρθρο του πρεσβευτή Miguel στην εφημερίδα της Κωνσταντινούπολης "Osmanischer Loyd", αρ. Φύλ. 146 (25- 7-1909) με τον τίτλο, "Μαχμούτ Σερβιέρ πασάς και το οικουμενικό Πατριαρχείο".

Πολύ αργότερα, στις 31-1-1917 ο Ταλαάτ μπέης είχε εκμυστηρευτεί σε αυστριακό πράκτορα: 

"Βλέπω για την Τουρκία να πλησιάζει η ώρα να ξεκαθαρίσουμε τώρα, με τους Έλληνες, όπως το 1915 με τους Αρμενίους" (Αρχείο Βιέννης, Turkei XII Liasse 467 L IV, Griechenverfolgungen in der Turkei 1916-1918, Konstantinopel (31-1-1917), Konfidentenmeldung. 

 Με βάση τις επίσημες αναφορές των βρετανικών διπλωματικών υπηρεσιών, ο βρετανός Πρωθυπουργός Λόυντ Τζωρτζ προβαίνει σε δημόσιες δηλώσεις στη βουλή των Κοινοτήτων, όπου μεταξύ άλλων αναφέρει:
 "... (στον Πόντο) δεκάδες χιλιάδες (Ελλήνων) ανδρών, γυναικών και παιδιών απελαύνονταν και πέθαιναν. Ήταν καθαρή ηθελημένη εξολόθρευση. "Εξολόθρευση" δεν είναι δικιά μου λέξη. Είναι η λέξη που χρησιμοποιεί η αμερικανική αποστολή".

Αλλά και ο W. Churchill, που κατά το Β' παγκόσμιο πόλεμο χαρακτηρίστηκε ως ο πατέρας της Νίκης, γράφει: 

"... οι φοβεροί εκτοπισμοί των Ελλήνων από την Τραπεζούντα και τη Σαμψούντα που είχαν γίνει το φθινόπωρο τον 1921, έφταναν τώρα για πρώτη φορά στην Ευρώπη. Και βέβαια, και αξιωματούχοι από την άλλη πλευρά του Ατλαντικού, όπως ο Αμερικανός ταγματάρχης Γιόουελ παρουσιάζει μια εικόνα του μικρασιατικού Πόντου το 1921: "Πτώματα, πτώματα σε όλο το μήκος της πορείας των εκτοπισμένων... φρίκη και πτώματα", ενώ ο Αμερικανός δημοσιογράφος Γκίμπονς γράφει: "Η πεδιάδα της Μαλάτειας ήταν στρωμένη με πτώματα Ελλήνων".

Οι ισχυρισμοί μερικών συγγραφέων ότι οι Γερμανοί είναι ηθικοί αυτουργοί του ολοκαυτώματος του ελληνισμού του Πόντου είναι άδικοι και χωρίς θεμελίωση. Ξεχνούν την κοσμοθεωρία των Τούρκων "Η Τουρκία στους Τούρκους", ξεχνούν την κοσμοθεωρία των τουρανιστών - τουρκιστών και ξεχνούν ότι αυτοί που βοήθησαν το Μουσταφά Κεμάλ δεν ήταν οι Γερμανοί που ήσαν τότε ηττημένοι αλλά μόνο οι σοβιετικοί του Λένιν, πράγμα που με επιμέλεια αποφεύγεται από τους ψευτοϊστορικούς του Μαρξισμού παλαιούς και σύγχρονους, που ενώ γνώριζαν και γνωρίζουν την αλήθεια σιωπούν με ενοχή σιωπή.

Αχιλλέας Στεφάνου Ανθεμίδης
Διδάκτορας Νομικής του Πανεπιστημίου Gottingen