Το σημερινό σχόλιο έχει ως αφορμή την επίσκεψη στα
γραφεία, των «Ποντιακών» του πρώην προέδρου της Ένωσης Ποντίων Ματσούκας
Χαράλαμπου Σαλβαρά, ο οποίος, σε σχετική συζήτηση, υπενθύμισε άτι πολύ λίγοι
είναι εκείνοι που γνωρίζουν αρκετά καλά την ποντιακή διάλεκτο.
Βεβαίως εννοούσε ότι δεν γνωρίζουν πολλοί να μιλούν την ποντιακή. Πρέπει, λοιπόν, να προστεθεί, με πολλή απαισιοδοξία, ότι ελάχιστοι είναι και εκείνοι που ξέρουν να γράφουν σωστά τη διάλεκτό μας.
Όποιος από τους γνώστες διαβάσει ποντιακό κείμενο των τελευταίων ογδόντα και πλέον χρόνων, διαπιστώνει αμέσως αυτήν την έλλειψη μεταξύ των Ποντίων.
Το μεγάλο κακό ξεκίνησε από το γεγονός ότι στον Πόντο δεν ενδιαφέρθηκε κανείς για το θέμα αυτό. Κάποιες λαθεμένες κινήσεις έγιναν μέσα στη δεκαετία του 1920 στη νότια Ρωσία, την Ουκρανία και τη Γεωργία, που πρόσθεσαν, όμως, προβλήματα αντί να λύσουν αυτά που υπήρχαν.
Η σημαντικότερη προσπάθεια έγινε από τον Κώστα Τοπχαρά, που κυκλοφόρησε το 1932 τη μελέτη του «Η γραμματική τη ρομέικου τη ποντέικου τη γλώσσας», που την επανέκδoσε ο εκδοτικός οίκος Αφοί Κυριακίδη το 1988, με εισαγωγικό σημείωμα του γλωσσολόγου Βασιλείου Δ. Φόρη.
Το πρόβλημα απασχόλησε σημαντικούς Πόντιους λογίους, εδώ στην Ελλάδα, όπως είναι ο Άνθιμος Α. Παπαδόπουλος, που έγραψε το μνημειώδες δίτομο λεξικό του και τη γραμματική, εκδόσεις της Επιτροπής Ποντιακών Μελετών, ο Στάθης Αθανασιάδης — Γεροστάθης, που έγραψε το συντακτικό της ποντιακής διαλέκτου, έκδοση του Σωματείου «Παναγία Σουμελά», επί προεδρίας Παναγιώτη Τανιμανίδη, ο Δημοσθένης Ηλ. Οικονομίδης, που έγραψε τη γραμματική της διαλέκτου του Πόντου, έκδοση της Ακαδημίας Αθηνών, ο Παντελής Μελανοφρύδης, που έγραψε για την ποντιακή διάλεκτο, ένα βιβλίο που επανεκδόθηκε από τους Αδελφούς Κυριακίδη, ο Θωμάς Τσοπουρίδης, που εξέδωσε αρκετά εύχρηστο δίτομο λεξικό της ποντιακής διαλέκτου.
Επιμέρους θέματα, που αφορούν τη διάλεκτο, απασχόλησαν τους: Δημήτρη Τομπαΐδη, Νίκο Λαπαρίδη, Σωφρόνη Χατζησαββίδη, Αριστοφάνη Σαββίδη, Χρήστο Συμεωνίδη, Στέλιο Ατακτίδη κ. ά.
Η αναφορά όλων αυτών των τίτλων και των ονομάτων γίνεται για να υπογραμμιστεί το γεγονός ότι δεν υπάρχει έλλειψη των ανάλογων εφοδίων για τη σωστή ομιλία της ποντιακής, αλλά, και κυρίως, για τη σωστή γραφή της, που μπορεί και σήμερα να γίνει. Το παράδειγμα δίνουν οι σύγχρονοι Πόντιοι συγγραφείς και όσοι τη δίδαξαν ή τη διδάσκουν, όπως η Βέρα Κεσίδη, ο Δημήτρης Νικοπολιτίδης, ο Χριστόφορος Χριστοφορίδης κ. ά.
Βεβαίως εννοούσε ότι δεν γνωρίζουν πολλοί να μιλούν την ποντιακή. Πρέπει, λοιπόν, να προστεθεί, με πολλή απαισιοδοξία, ότι ελάχιστοι είναι και εκείνοι που ξέρουν να γράφουν σωστά τη διάλεκτό μας.
Όποιος από τους γνώστες διαβάσει ποντιακό κείμενο των τελευταίων ογδόντα και πλέον χρόνων, διαπιστώνει αμέσως αυτήν την έλλειψη μεταξύ των Ποντίων.
Το μεγάλο κακό ξεκίνησε από το γεγονός ότι στον Πόντο δεν ενδιαφέρθηκε κανείς για το θέμα αυτό. Κάποιες λαθεμένες κινήσεις έγιναν μέσα στη δεκαετία του 1920 στη νότια Ρωσία, την Ουκρανία και τη Γεωργία, που πρόσθεσαν, όμως, προβλήματα αντί να λύσουν αυτά που υπήρχαν.
Η σημαντικότερη προσπάθεια έγινε από τον Κώστα Τοπχαρά, που κυκλοφόρησε το 1932 τη μελέτη του «Η γραμματική τη ρομέικου τη ποντέικου τη γλώσσας», που την επανέκδoσε ο εκδοτικός οίκος Αφοί Κυριακίδη το 1988, με εισαγωγικό σημείωμα του γλωσσολόγου Βασιλείου Δ. Φόρη.
Το πρόβλημα απασχόλησε σημαντικούς Πόντιους λογίους, εδώ στην Ελλάδα, όπως είναι ο Άνθιμος Α. Παπαδόπουλος, που έγραψε το μνημειώδες δίτομο λεξικό του και τη γραμματική, εκδόσεις της Επιτροπής Ποντιακών Μελετών, ο Στάθης Αθανασιάδης — Γεροστάθης, που έγραψε το συντακτικό της ποντιακής διαλέκτου, έκδοση του Σωματείου «Παναγία Σουμελά», επί προεδρίας Παναγιώτη Τανιμανίδη, ο Δημοσθένης Ηλ. Οικονομίδης, που έγραψε τη γραμματική της διαλέκτου του Πόντου, έκδοση της Ακαδημίας Αθηνών, ο Παντελής Μελανοφρύδης, που έγραψε για την ποντιακή διάλεκτο, ένα βιβλίο που επανεκδόθηκε από τους Αδελφούς Κυριακίδη, ο Θωμάς Τσοπουρίδης, που εξέδωσε αρκετά εύχρηστο δίτομο λεξικό της ποντιακής διαλέκτου.
Επιμέρους θέματα, που αφορούν τη διάλεκτο, απασχόλησαν τους: Δημήτρη Τομπαΐδη, Νίκο Λαπαρίδη, Σωφρόνη Χατζησαββίδη, Αριστοφάνη Σαββίδη, Χρήστο Συμεωνίδη, Στέλιο Ατακτίδη κ. ά.
Η αναφορά όλων αυτών των τίτλων και των ονομάτων γίνεται για να υπογραμμιστεί το γεγονός ότι δεν υπάρχει έλλειψη των ανάλογων εφοδίων για τη σωστή ομιλία της ποντιακής, αλλά, και κυρίως, για τη σωστή γραφή της, που μπορεί και σήμερα να γίνει. Το παράδειγμα δίνουν οι σύγχρονοι Πόντιοι συγγραφείς και όσοι τη δίδαξαν ή τη διδάσκουν, όπως η Βέρα Κεσίδη, ο Δημήτρης Νικοπολιτίδης, ο Χριστόφορος Χριστοφορίδης κ. ά.
Δημοσιογράφος -Συγγραφέας
ΠΗΓΗ: "ΠΟΝΤΙΑΚΑ"