Ο Γιαννίκας κ' η Μαρίκα (της μάνας μου)

Ένας γέρος κ' είνας γραία, ' είχαν δύο χαταλόπα, τον Γιαννίκαν και την Mαρίκαν.Έναν ήμέραν έδέκαν τα χαταλόπα γαλόψωμον κ'εκείν' επήγαν σο νερόν ως να εγομούσαν τα σσκεύια τουν, εσυλλογιάσταν και είπαν:
Όσον -πόσον εμείς οι γεροντάδες θα πασλιαεύομε αβούτα! Ατσσιάπα θα ζούμε ως να τρανύννε, κι ας σου τρανύννε κ' επεκεί, ο θεός εξέρ αν θα τερούν εμάς. Ας χάνομ' άτα και γουρταρεύκουμες.
Σείτια o Γιαννίκας και h Μαρίκα έτρωγαν, εδέβεν αποπαγκέσ' άτουν είνας κορώνα και έκραξεν: κρά, κρά κάτ' εξέρω.
- Ντ' έξέρτς ερώτεσεν ο Γιαννίκας.
- Αν δίτε με γαλόψωμον, λέγ' άτο.
Τη Γιαννίκα το γαλόψωμον ετελέθεν, επαίρεν ένα ξαϊ ας σην Μαρίκαν εδέκεν άτεν και ερώτεσεν άτεν:
- Ντ' εξέρτς, κορώνα;
-Αν πάτε σ' οσπίτ οι γονέοι έσουν θα χάνε σας, αλήγορα δεβάτε σ' οσπίτ επάρτεν λανάρ, βελόν, σαπόν,ελάδ, μαντζούραν, σαχτάρ και οφυέτεν . Ο Γιαννίκας κ' η Μαρίκα έτρεξαν επαίραν ντο είπεν άτς η κορώνα και έφυγαν.
Ο γέρον και η γραία σαμοντό έρθαν σ' όσπίτ και κ' εύραν άτα, εγροίξαν άτο και ερούξαν απ' οπίσ άτουν . Οντάν εσούμωσαν άτα εκείνα έσυραν το λανάρ και τα βελόνια και τ' εμπροστά τη γέρονος και τη γραίας εγένταν καρφία κι αχάντια  και εκεί εργοπόρεσαν.
Εδέβαν τα καρφία και έσσκ' έφταναν άτα, ατότε εκείνα έσυραν το σποντύλ και η γη εγέντον κουτία και γουΐα, και ο γέρον και η γραία ερούξαν κ' ετσακοποδίαν. Εδέβαν κ' εκείνα, ετσσιάντσαν το σατχτάρ, το τόζ εσκώθεν σον ουρανόν, εστραβώθαν και εξέβαν τ' ομμάτια 'τουν, έσυραν το σαπόν, εγέντον εγλιαξία, ερούξαν κ' εμεσοσκοτώθαν, έξξιαν τ' ελάδ, εγέντον ποτάμ, έξξιαν τη μαντζούραν κ' εγέντον θάλασσα και άλλο κι ξέρομε ντ' εγέντον ο γέρον και η γραία.
Ο Γιαννίκας κ' η Μαρίκα οντάν εγροίξαν ντο εγλύτωσαν ας σον γέρον κι ας σην γραίαν εκάτσαν σ' έναν μέρος ν' αναπαίουνταν.
Ας σο τρέξιμον τα λώματα τουν εγένταν νερόν και εκάαν ας σήν δίψαν.
- Μαρίκα,πολλά εδίψασα, είπεν ο Γιαννίκας.
- Ντο να φτάμε, Γιαννίκα, αδακά vερόν 'κ εν. Τ' εμπροστά τουν έτον γομάτον πόδας άρκονος, λύκονος και ελαφί, κι ο Γιαννίκας είπεν:
- Μαρίκα, πολλά εδίψασα ας πίνω ας σ' άρκονος την πόδαν.
-Γιόκ, είπεν η Μαρίκα, γίνεσαι άρκος και τρως 'με.
-Ας πίνω ας ση λύκονος.
-Γιοκ! ίνεσαι λύκος και τρώς με.
-Ας πίνω ας σ' ελαφί.
Αμα ίνεσαι ελαφόπον, ταράεσσαι σ' υλέεν και αλλ' αδελφόπον'κ έχω. Και για να ευτάει άτον κι ανασπάλλ τη δίψαν άτ είπεν η Μαρίκα: Γιαννίκα έλλ' άς ψυλλίζω σε. Επεκεί είπεν κι ο Γιαννίκας: Μαρίκα ελ' ας ψυλλίζω σε κι ογώ.
σείτια εψύλιζεν άτεν , εκείνε ας σην νεγκασίαν εκοιμέθεν, ο Γιαννίκας εκλίστεν κ' είπεν ας 'σ ελαφί την πόδαν, εγένταν ελαφόπον κ' εταράεν σ' υλέεν. Οντάν εγνέφσεν η Μαρίκα και 'κ είδεν άτον, ερχίνεσεν να κλαίει.
Ναϊλλοί εμέν Γιαννίκα που είσαι; Έρθεν τ' ελαφόπον επαίρεν άτεν απάν σα κέρατα ΄θε και εξέγκεν άτεν απάν σ' έναν τρανόν αλάτ, πέντε νομάτ' 'κ επόρναν ν' αγκαλιάσκουσαν άτο, και κάθεν ημέραν έρχουτον εφέρνεν άτεν τ' έναν και τ' άλλο να τρώει.
Εκεί σ' αλάτ σουμά έτον έναν λιμνήν , επ' εκεί έρχουσαν έπιναν τ' άλογα τη βασιλέα ,κι οντάν έλεπαν απές σο λιμνίν την ισσκιάν τη Μαρίκας εφτείρκουσαν.
Εναν ήμέραν εκείν π' ετέρναν τ' άλογα, επήγαν είπαν το βασιλέαν:Βασιλέα, η βασιλική 'σ να εν καλόν, τ' άλογα 'σ όσα φοράς πάμε να ποτίζομ' άτα, φτείρκουνταν και κι πίνε. Ο βασιλέας ετον είνας γνωστικός άρθωπος και είπεν άτς να τερούν εκεί όλόερα σα δέντρα γιάμ κατ εν απάν και αχπαράζ' άτα.
Οντάν ετέρεσαν σα δεντρά είδαν την κόρην.Επολέμεσαν να εβγαίννε απάν άμα 'κ επόρεσαν κλαδία 'κ είχχεν και 'κ έπόρναν ν'αγκαλιασκούνταν άτο και τσαντσαρεύνε και εβγαίννε απάν, επειδής έτον πολλά παχχύν.

Επαίραν τ' αξινάρια να κόφτνε και κρεμνίζν' άτο. Έκοψαν, έκοψαν, άμα 'κ επόρεσαν να κόφτνε όλεν και κρεμίζν' άτο, και εφέκαν ολίγον σ' άλλο την ημέραν.
Την νύχταν έρθεν τ' ελαφόπον έλειξεν, έλειξεν και εποίκεν άτο ας σου έτον κι άλλο παχχύν. Τ' άλλο την ημέραν ξάν έκοψαν, άμα ξάν 'κ επόρεσαν να κρεμίζν' άτο, την νύχταν έρθεν τ' ελαφόπον έλειξεν, έλειξεν και εποίκεν άτο ας σου έτον παχχύν.
Εγροίξαν πάσσ ντο 'κι θα επορούν να ευτάγνε και εφέκαν άτο. Εκεί σουμά έστεκεν είνας τσιαζού γαρή, τινάν ο βασιλέας ερώτανεν οντάν είχχεν ζόρ.Έστειλεν κ' έκουξεν άτεν, κ' εκείνε είπεν άτον:Εγώ κατηβάζω ας σο δεντρόν εκείνο το κορίτσ.
Επαίρεν έναν ζούμωτρον, έναν κοσσκίν και σατχτάρ, επήεν αφκά σ' αλάτ και ερχίνεσεν να κοσσκινίζ. Εκάτσεν απέσ σο ζούμωτρον και εκοσσκίνιζεν εξ.
Η Μα­ρίκα είδεν άτεν αποπάν σ' αλάτ κ' έκουξεν: Θεία θεία, εξ κάθκα κι απέσ κοσσκίν πιάλκι ευτάς με έναν κολοθόπον. Η τσιαζού γαρή είπεν άτεν:
Κλαδίν κλαδίν χαμέλυνον, τρυγόνα μ' έλα κάθεν, κωφή είμαι 'κι ακούω. Η Μα­ρίκα εκατήβεν έναν κλαδίν και ξάν έκουξεν: Θεία, θεία, εξ κάθκα κι απέσ κοσσκίν, πιάλκι ευτάς με έναν κολοθόπον. Και η τσιαζού γαρή: Κλαδίν, κλαδίν χαμέλυνον, τρυγόνα 'μ έλα κάθεν, κωφή είμαι κι ακούω.
Με τ' αέτσ εκατήβασεν άτεν σα χαμελά τα κλαδία, επίασεν άτεν ας σα μαλλία και έσυρεν άτεν αφκά, επαίρεν άτεν και επήεν σον βασιλέαν. Ο βασιλέας οντάν είδεν άτεν εγάπεσεν άτεν, εποίκεν χαράν και επαίρεν άτεν κ' εκούξεν εμέν πα κι ογώ πα έφαγα κ' έπα. Η Μαρίκα εγροίξεν τα μαϊσσιλούχα τή τσσιαζού γαρής και 'κ εθέλνεν άτεν.
Η τσσιαζού γαρή έναν ημέραν εγαντούρεψεν άτεν, έγκεν άτεν σό λιμνίν καικά εκούντεσεν και εκρέμσεν άτεν άπέσ. Ο βασιλέας έρούξεν άν και κά' και εράεψεν άτεν, άμα 'κ εύρεν άτεν, έκουξεν κ' ερώτεσεν την τσσιαζού γαρήν κ' εκείνε έπαιξεν άτον.
Τ' ελαφόπον έρχουτον κάθαν ημέραν, εσύρνεν σο λιμνίν άπέσ έναν κολοθόπον κ' έφευεν. Έναν ήμέ­ραν είδαν άτο, εγροίξαν ντο εγέντον ευκαίρωσαν το λιμνίν, εύραν απέσ έναν ήμερον οψάρ και σ' οψαρί την κοιλίαν την Μαρίκαν.
Ερώτεσαν άτεν και έ­μαθαν ντο εποίκεν άτεν η τσσιαζού γαρή. Ο βασιλέας έκουξεν κ' ερώτεσεν την τσσιαζού γαρήν. Σ' άλογα μη θέλτς να καβαλκεύς και κιαζινεύκεσαι, γιόξα σο σπαθίν. Και η τσσιαζού γαρή είπεν άτον:
Το σπαθί ν να μπαίν σι τουσσμαvi έσουν το φώς, θέλω να καβαλκεύω και κιαζινεύκουμαι. Επαίραν άτεν επεκαικά , έδεσαν άτεν σ' αλογού τ' ουράδια, εδίεξαν άτα, έτρεξαν έτρεξαν και εντώκαν εσκότωσαν άτεν.

Στάθης Αθανασιάδης(Γεροστάθης)
Εκπαιδευτικός- Λαογράφος Σαντάς