Παλαιά έθιμα των Ποντίων Η κόρ' εκάτσεν κα

1900: Πάρσιμον νύφες

Στον Πόντο, στις αλησμόνητες πατρίδες των παππούδων μας, τα έθιμα απέκτησαν και είχαν ισχύ νόμου. Οι Πόντιοι ζούσαν χωρίς κεντρική, δική τους κρατική εξουσία και γιαυτό, οι μεταξύ τους σχέσεις διέπονταν από τα ήθη και έθιμα, ώστε να τηρείται το απαράβατο τους από όλους.
Ο τομέας της ζωής τους, που συγκέντρωνε τα περισσότερα έθιμα, ήταν αυτός που αφορούσε τον γάμο.
Τέτοια έθιμα ήταν, ανάμεσα σε άλλα:

1908: Γλεντι στα Σουρμενα

Το χάραγμαν τη κουνί'. Ανάμεσα σε δυο φίλους, που επιθυμούσαν και επιζητούσαν τρόπους για ενίσχυση της φιλίας τους, γινόταν συμφωνία για μελλοντικό γάμο των παιδιών τους. Η συμφωνία γινόταν όταν ήταν τα παιδιά μωρά στην κούνια. Έλεγαν οι δυο τους: «Ας χαράζομε τα κουνία τουν». Χάραζαν, δηλαδή, τα ονόματα του αγοριού και του κοριτσιού στα κρεβατάκια τους. Η πράξη αυτή σήμαινε ότι, όταν τα παιδιά μεγαλώσουν, θα παντρευτούν το ένα το άλλο.
Ένα άλλο έθιμο ήταν το λογοδόσιμο, όπως εφαρμόζεται και εδώ, σε όλον τον ελλαδικό χώρο. Οι αρραβώνες ήταν η επίσημη αμοιβαία υπόσχεση για τον γάμο των δύο νέων.

Ενδιαφέρον είναι, επίσης, και πρωτότυπο το έθιμο «Η κόρ' εκάτσεν κα». Όταν αγαπιόντουσταν ένας νέος με μια νέα και, σπάνια αυτό, δεν συμφωνούσε στον γάμο ο νέος ή είχαν αντιρρήσεις οι δικοί του, τότε η νέα πήγαινε ένα πρωινό, συνήθως Κυριακή, που όλοι βρίσκονταν στην εκκλησία, και θρονιαζόταν στο σπίτι του αγαπημένου της. Αυτή η ενέργεια, αυτό το έθιμο είναι «Η κόρ' έρθεν και εκάτσεν κα».
Η συνέχεια αυτής της ενέργειας ήταν ο γάμος, ύστερα, βέβαια, από διαμεσολάβηση όλων την παραγόντων του χωριού.


Χρήστος Παπαδόπουλος
Γρεβενά



ΠΗΓΗ: ΠΟΝΤΙΑΚΗ ΕΣΤΙΑ