Το ύψος των δαπανών

Ποιο είναι το ύψος του ποσού που δαπανήθηκε για την περίθαλψη και την αποκατάσταση των προσφύγων αυτών;

Πριν ακόμα επέμβουν οι διεθνείς οργανισμοί (Κοινωνία των Εθνών - ΚΤΕ ένα είδος ΟΗΕ της εποχής κλπ) και πριν συσταθεί η Επιτροπή Αποκαταστάσεως Προσφύγων - ΕΑΠ - η οποία εξαρτιόταν άμεσα από την Κοινωνία των Εθνών, το ελληνικό κράτος, με τα δικά του μέσα, που ήταν, φυσικά ελάχιστα την περίοδο εκείνη, όπως είδαμε, άρχισε να οργανώνει μια υποτυπώδη περίθαλψη των προσφυγικών μαζών.

 Ο πενιχρός κρατικός προϋπολογισμός του 1922-23, που δεν κατορθώθηκε να συνταχθεί, παρά κατά τα μέσα του 1923, διέθεσε μόλις 230 εκατομμύρια δρχ. κατά το 1923, από τα 4,6 δισεκατομ. δρχ. των εσόδων της χρήσεως 1922-23, δηλαδή, το 5% του όλου ποσού του Προϋπολογι­σμού.

Διωγμοί 1915-1922

Όταν όμως συστάθηκε, τον Σεπτέμβριο του 1923, η Επιτροπή Αποκαταστάσεως Προσφύγων (ΕΑΠ) από την Κοινωνία των Εθνών (ΚΤΕ), με την εγγύηση της οποίας έγιναν τα εξωτερικά δάνεια  και σαν επικουρικά ήλθαν τα εσωτερικά δάνεια, επήλθε κάποια ανακούφιση στον κρατικό Προϋπολογισμό.

 Η αναλογία των ποσών που προέρχονταν από τον Προϋπολογισμό για τους πρόσφυγες άρχισε να μειώνετε. Πέρα από αυτό το γεγονός, η βαθμιαία απόδοση των καρπών της προσφυγικής αποκαταστάσεως, επέδρασε αποφασιστικά πάνω στον Προϋπολογισμό, του οποίου το ύψος συνεχώς αύξανε, που από τα 4,6 δισεκατομ. δρχ. του 1922-23, ανέβηκε στα 12 δισεκατομ. δρχ. κατά τη χρήση 1931-32, δηλαδή, σχεδόν, τριπλασιάσθηκε. 

 Τα ποσά που δαπανήθηκαν για τη συντήρηση και αποκατάσταση των προσφύγων από το 1922 μέχρι και το 1932, όταν πια το «προσφυγικόν πρόβλημα» δεν ήταν τόσο οξύ, διαιρούνται σε δυο μεγάλες κατηγορίες:

1. Στα ποσά που διατέθηκαν από τον Προϋπολογισμός και

2 - Στα ποσά που προήλθαν από τα εσωτερικά και τα εξωτερικά δάνεια.

Παρόλο ότι υπάρχει σημαντική διαφορά υπολογισμού του ύψους των δαπανών για τους πρόσφυγες, ωστόσο υπάρχει πλήρης ομοφωνία των μελετη­τών στο ότι η διαχείριση των ποσών αυτών ήταν αρκετά ικανοποιητική και ότι οι δαπάνες, ιδίως για την αγροτική αποκατάσταση, έγιναν κατά τέτοιο ορθολογικό τρόπο, ώστε η απόδοσή τους ήταν εντυπωσιακή.

Αλλά, ας προχωρήσουμε, πρώτα, στην εξέταση των δαπανών του Προϋπο­λογισμού για τους πρόσφυγες. Σύμφωνα με τα στοιχεία του A. Ν. Πετσάλη  και του A. I. Αιγίδη , παρμένα από τους Προϋπολογισμούς των ετών 1922-23 μέχρι των ετών 1931-32, τα ποσά για την περίθαλψη και την αποκατά­σταση των προσφύγων, σε σχέση με το σύνολο του Προϋπολογισμού, είναι τα παρακάτω:

Έτος	Ποσά που διατέθηκαν	Αναλογία συμμετοχής του Προϋπολογισμού
1922-23	229.118.900	5%
1923-24	453.463.489	11,3%
1924-25	527.394.080	9%
1925-26	324.317.528	4%
1926-27	346.980 603	3,7%
1927-28	445.757.947	5%
1928-29	447.199.339	4%
1929-30	277.482.801	1,5%
1930-31	145.879.602	1,2%
1931-32	106.627.000	0,9%
Σύνολο	3.304.221.289

Από τη μελέτη του πίνακα συνάγεται ότι 
α) το σύνολο του ποσού που δαπανήθηκε για την περίθαλψη και στέγαση των προσφύγων από τον Προϋπολογισμό, για ολόκληρη τη δεκαετία (1922-23 μέχρι 1931-32) ανήλθε σε 3 δισεκατομ. 304 εκατομ. 221 χιλιάδες δρχ. περίπου, και 
β) ο Προϋπολογισμός βαθμιαία μειώνει την αναλογία του για την προσφυγική αποκατάσταση και αυτό σημαίνει σημαντική ελάφρυνση. Εκτός απ' αυτά τα ποσά, ο Προϋπολογισμός, μέχρι το 1932, κατάβαλε για τόκους των εσωτερικών και εξωτερικών δανείων που συνήφθηκαν για τους πρόσφυγες το ποσό των 5.152.645.451 δρχ. 
Συνεπώς, το όλο ποσό που διατέθηκε από τον κρατικό Προϋπολογισμό για την περίθαλψη, την αποκατάσταση των προσφύγων και για την εξυπηρέτηση των δανείων, έως το 1932 συνοψίζετε σε: 
1.- Περίθαλψη, στέγαση κλπ           3.304.221.289 
2 - Εξυπηρέτηση δανείων                5.152.645.451 
      Σύνολο                                            8.456.866.740

Γιώργος Ν. Λαμψίδης